TRAMWAJE WARSZAWSKIE
STRONA PRYWATNA


MODYFIKACJE W WARSZAWSKICH STOPIĄTKACH


Wagony typu 105N i jego pochodne są wagonami pojedynczymi o stalowej konstrukcji pudła, nie posiadającymi pełnej ostoi - zasadniczym elementem konstrukcji jest belka grzbietowa, do której z kolei są przyspawane 2 poprzecznice o takim samym przekroju (nad wózkami), natomiast pozostałe elementy tworzące szkielet burt i dachu mają mniejszy przekrój - z tego powodu ostoja wagonu nie zachowuje pełnej sztywności i łatwo ulega uszkodzeniom podczas kolizji. Większość stopiątek posiada 4 pary szerokich drzwi otwieranych do wnętrza pojazdu, (II i III para znajdują się obok siebie), natomiast nowsze serie (105Ng, 105N2k i niektóre modernizacje) posiadają 3 pary drzwi odskokowo-uchylnych.

Klasyczne stopiątki wyposażone były fabrycznie w automatyczny oporowy układ rozruchu z rozrusznikiem GBT sterowanym przekaźnikiem samoczynnego rozruchu PSR. Napęd stanowią 4 silniki typu LTa-220 o mocy 41,5kW każdy, połączone ze sobą w układzie przełączalnym (w początkowej fazie rozruchu silniki połączone są szeregowo, a po przekroczeniu granicznej prędkości (ok 25 km/h) zostają przełączone na układ parami równoległy). Aparatura została rozmieszczona pod podłogą i w szafce za stanowiskiem motorniczego. We wnętrzu zamontowane jest 20 wandaloodpornych siedzisk z tworzywa sztucznego, celem poprawy wymiany powietrza w przedziale pasażerskim zastosowano 5 klap wentylacyjnych w dachu.

Kolejne odmiany stopiątek produkowane przez Konstal w latach 90-tych miały wprowadzane liczne zmiany w tak w konstrukcji jak i aparaturze trakcyjnej, mające na celu unowocześnienie podzespołów, zmniejszenie awaryjności i zużycia energii elektrycznej, ułatwienie eksploatacji i uczynienie ich bardziej przyjaznymi dla pasażerów. Wśród wprowadzanych zmian były m.in.: elektroniczne przekaźniki samoczynnego rozruchu PER oraz przekształtniki napięcia ENI (105Nb i dalsze), przetwornice statyczne (105Ng, 105Nm, 105N1k, 105N2k), pantografy połówkowe OTK-2 wraz z układem elektrycznego opuszczania pantografu (105Ng, 105Nf i dalsze), płaty drzwi z tworzywa sztucznego (105Nb i dalsze), wygodniejsze siedziska z tworzywa sztucznego (105Nb, 105Ne, 105Nf, 105Ng, 105Nm, 105N2k - seria I i II) lub wyściełane tkaniną (105N2k - III - VI seria), nowe wózki z dodatkowymi amortyzatorami (105Nb i dalsze), nowe napędy drzwi z możliwością otwierania drzwi przez pasażera (105Nb i dalsze), wreszcie nowoczesny impulsowy układ rozruchu oparty o tyrystory GTO (105N1k, 105N2k) lub tranzystory IGBT (105Nz) oraz silnki prądu przemiennego (105Nz).

modyfikacja NbNeNb/eNfNgNmN1kN2kNzN2k/2000
pudło klasyczne 4-drzwiowe
z klapami nad drzwiami, z rynienkami w poszyciu
+---------
pudło wzmocnione 4-drzwiowe
z klapami nad drzwiami, bez rynienek
-+--------
pudło wzmocnione 4-drzwiowe
bez klap nad drzwiami, bez rynienek
--+-------
pudło wzmocnione 4-drzwiowe
bez klap nad drzwiami, z rynienkami w poszyciu
---+-+----
pudło 3-drzwiowe
bez rynienek w poszyciu
----+-----
pudło 3-drzwiowe
z rynienkami w poszyciu
------+++-
pudło 3-drzwiowe
z kształtkami plastikowymi ścian czołowych
---------+
  NbNeNb/eNfNgNmN1kN2kNzN2k/2000
maszyny drzwiowe BODE +1)---------
maszyny drzwiowe IFE -+++++++++
drzwi odskokowo-uchylne ----+-++++
okna przesuwne +--+/-------
okna uchylne -+++/-++++++
pulpit dwuczęściowy
(z pulpitem dodatkowym)
+++-------
pulpit zintegrowany
(ze sterowaniem nożnym - tzw. "bocian")
---+++++--
pulpit zintegrowany
(ze sterowaniem ręcznym)
--------++
pulpit manewrowy -+++++++++
  NbNeNb/eNfNgNmN1kN2kNzN2k/2000
oporowy układ rozruchu ++++++----
impulsowy układ rozruchu ------++++
silniki prądu stałego LTa-220 +++-------
silniki prądu stałego LTd-220 ---+++++-+
silniki prądu przemiennego --------+-
wózki 2NNa +---------
wózki 2NNa (modyf.) -++-------
wózki 2NNf (z układem smarowania REBS) ---+++++++
przetwornica wirująca ++++------
przetwornica statyczna ----++++++
pantograf pełny OTK-1 +2)+2)+2)+/-------
pantograf połówkowy OTK-2 ---+/-++++3)+-
pantograf połówkowy Fb700 ---------+4)
  NbNeNb/eNfNgNmN1kN2kNzN2k/2000
1) we wszystkich poddanych NG wagonach wymieniono maszyny drzwiowe BODE na IFE
2) niektóre wagony podczas NG otrzymały pantografy połówkowe OTK-2
3) po kilku latach eksploatacji w wagonach 2016 i 2017 zamontowano próbnie pantografy Stemmann Fb700
4) stopniowo wymienione we wszystkich wagonach na pantografy OTK-2


Tym śladem podążyło też MZK Warszawa wprowadzając już w latach 80-tych podczas remontów wiele drobnych zmian - m.in. wymieniano płaty drzwiowe, montowano hamulce awaryjne przy każdej parze drzwi. Od 1981r do lat 90-tych w prawie wszystkich stopiątkach z R-1 Wola (poza 1110, 1111, 1168 i 1169) podczas remontów wymieniano zderzaki z typowych na ryflowane (podobnie jak w 13N złożone z dwóch zespawanych ze sobą ceowników) z jednoczesnym skróceniem o ok. 10cm belki grzbietowej i cofnięciem czołownicy belki (dzięki czemu nowy zderzak jest płaski i tylko minimalnie wystaje poza zarys pudła) - zmiana ta nie dotknęła żadnej stopiątki stacjonującej wtedy w innych zajezdniach. Podczas wykonywanych w latach 80-tych remontów (poza przebudową 105N na 105Na) nie dokonywano jednak żadnych zmian w aparaturze czy układzie elektrycznym wagonów.

W latach 90-tych TW rozpoczęły wprowadzanie poważniejszych zmian do starszych odmian stopiątek. Od 1992r podczas remontów w wagonach dotychczas posiadających niepełną (małą) kabinę motorniczego montowano kabinę pełną (tak, że obecnie pełne wygrodzenie posiadają wszystkie pierwsze oraz większość drugich wagonów w składach). W wielu wagonach podczas NG wymieniono pantografy na połówkowe OTK-2, oraz założono układ elektrycznego opuszczania pantografu - przy czym urządzenia te były montowane niezależnie od siebie, tak więc przejściowo można było spotkać tak wagony z EMOP i pantografem OTK-1 jak i z pantografem połówkowym OTK-2 opuszczanym na sznurek. Latem 1993r. w wagonie 1099 założono próbnie nowe maszyny drzwiowe IFE (identyczne jak w dostarczanych wtedy wagonach 105Ne). Po udanych próbach maszyny drzwiowe tego typu zaczęto montować podczas remontów w kolejnych wagonach, przy czym zawsze jednocześnie montowane są przyciski do otwierana drzwi przez pasażera. Od 1994r część remontowanych wagonów otrzymuje płaty drzwi z tworzyw sztucznych (pełne). W kilku wyremontowanych wagonach zamontowano nowe siedzenia wyściełane tkaniną.
Zmiany dotyczą także układu elektrycznego - w latach 90-tych w prawie wszystkich wagonach zamontowano elektroniczne przekaźniki samoczynnego rozruchu PER (zamiast przestarzałych mechanicznych PSR) oraz przekształtniki napięcia ENI. W latach 1995-2006 w większości remontowanych wagonów zamontowano wyłączniki szybkie z przekaźnikiem różnicowo-prądowym, zmniejszające ryzyko uszkodzenia aparatury wagonu wskutek zwarcia. W kilkunastu wagonach zamontowano przetwornice statyczne, a w składzie 1130+1131 przejściowo także elektrohydrauliczny układ hamulcowy prod. Hanning&Kahl.

Większość tych modyfikacji była stosowana niezależnie od siebie, tak więc kursujące wagony stopiątki były bardzo zróżnicowane tak pod względem wyglądu jak i wyposażenia pomocniczego.


Niektóre z tych zmian wprowadzano także podczas remontów w późniejszych odmianach stopiątek - tak więc i wagony typów 105Nb, 105Ne, 105Nf otrzymały składane sprzęgi, pantografy połówkowe z elektrycznym mechanizmem opuszczania, a większość z nich także wyłączniki szybkie. W wagonach typu 105N2k (serie I-III, V i VI) pomiędzy poszczególnymi wagonami w składzie zamontowano zintegrowane gniazda sterowania ukrotnionego Aviotech 10-24.

W I połowie lat 90-tych wszystkie stopiątki (tak starsze jak i najnowsze) otrzymały elektroniczne prędkościomierze z tachometrem, a wszystkie wagony sterownicze - także elektrycznie sterowane lusterka, urządzenia do radiowego sterowania zwrotnicami, elektroniczne stacyjki, rejestratory zdarzeń (tzw. 'czarne skrzynki') oraz układ pozycjonowania i łączności z centralą ruchu (Tadiran). W latach 2005-2006 wagony sterownicze typu 105N2k otrzymały klimatyzatory kabiny motorniczego (prod. Webasto). Poprawa warunków pracy motorniczego okazała się na tyle znacząca że pod koniec 2006r. podjęto decyzję o montażu klimatyzacji kabiny motorniczego także w innych stopiątkach (tak podczas NG jak i niezależnie od remontów). Pierwszym wagonem 105Na z klimatyzatorem kabiny motorniczego został 1202 (montaż klimatyzacji w maju 2007r.)


Impulsowy układ rozruchu zastosowany w wagonach 105N1k i 105N2k okazał się na tyle ekonomicznym rozwiązaniem że na przełomie wieków TW podjęły decyzję o modernizacji (z wymianą układu rozruchu) kilku składów stopiątek. Podczas modernizacji wagony otrzymały impulsowy układ rozruchu, nowy pulpit motorniczego z ręcznym zadajnikiem jazdy, pulpit manewrowy, przetwornice statyczne, pantografy połówkowe z elektrycznym mechanizmem opuszczania, nowe siedzenia. Jeden spośród zmodernizowanych wagonów został przebudowany na doczepę czynną (jest to pierwsza taka stopiątka w Warszawie), a dwu innym przebudowano pudła na trzydrzwiowe z zainstalowaniem drzwi odskokowo-uchylnych. Ostatecznie w latach 2001-2006 zmodernizowano 12 wagonów (w tym 4 do standardu zbliżonego do 105N2k).






W lutym 2006r podczas NG składu o nr tab. 1242+1241 wprowadzono kolejne modyfikacje. Zlikwidowano dotychczasowe gniazda sterowania ukrotnionego, zamiast nich montując gniazda Aviotech 20-21 (tylko na ścianie tylnej I wagonu i ścianie przedniej II wagonu), zamontowano napedy drzwi IGE z nowym typem przycisków do otwierania drzwi przez pasażera (na zewnątrz - podświetlane diodami, wewnątrz - spłaszczone, identyczne jak w 105N2k/2000). Na podłodze położono wykładzinę antypoślizgową, wszystkie poręcze i ramki tablic bocznych zostały pomalowane proszkowo na żółto. Poprawiono oświetlenie stopni wejściowych (lampy nowego typu o lepszej skuteczności), zamontowano dodatkowe pomarańczowe światło ostrzegawcze nad I drzwiami (świecące podczas sygnalizacji dzwonkiem wewnętrznym, dotychczas istniejące tylko nad II, III i IV drzwiami). Wymieniono oświetlenie czołowych i bocznych tablic informacyjnych zastępując żarówki skuteczniejszymi świetlówkami (jednocześnie usunięto tablicę tylną w I wagonie składu i przednią w II wagonie składu, dzięki czemu motorniczy ma lepszą widoczność wnętrza II wagonu). Zmieniono ogrzewanie przedziału pasażerskiego - zamiast dotychczasowych grzałek zamontowano w każdym wagonie po 3 agregaty grzewcze (pod siedzeniami odpowiednio - przed II drzwiami, naprzeciw III drzwi i przed IV drzwiami).

Zmodyfikowano pulpity motorniczego w obu wagonach - w I wagonie zamieniono niewygodne przełączniki typu "Z" na podświetlane przyciski jednocześnie modyfikując ich umiejscowienie i dodając kilka nowych (w tym odzdzielne kontrolki lewego i prawego kierunkowskazu oraz diodowe wskaźniki działania luzowników), natomiast w drugim wagonie pulpit uproszczono m.in. likwidując prędkościomierz wraz z komorą tachometru, zamiast przełączników "Z" zamontowano przyciski bez podświetlenia. W I wagonie dodatkowo poprawiono warunki pracy motorniczego poprzez zamontowanie wygodniejszego fotela (prod. Ster, identycznego jak w 105N2k/2000), lepsze wygrodzenie kabiny (dzięki m.in. uszczelnieniu w okolicy maszyny drzwiowej i przy lewym oknie) oraz jej ocieplenie. Znacznie ograniczono uniwersalność drugiego wagonu, nie tylko likwidując gniazda sterowania ukrotnionego z tyłu i tablicę kierunkową oraz upraszczając pulpit ale także likwidując wycieraczki (otwór w poszyciu ściany czołowej został zaślepiony) i likwidując nagrzewnice w kabinie motorniczego II wagonu.

Najbardziej widoczne zmiany dotyczą zmian czołowych - zlikwidowano dotychczasowe reflektory i kierunkowskazy (te ostatnie pochodzące z samochodu "Żiguli", ostatnio dostarczane za słoną cenę przez MPK Kraków) oraz plastikową maskownicę. Na gładkiej obecnie powierzchni ściany czołowej umieszczono większe reflektory prod. Zelmot (identyczne jak w wagonach 13N), ponad nimi kierunkowskazy (identyczne jak w autobusach Ikarus 280), natomiast poniżej - białe światła odblaskowe (jak w wagonach 116Na/1). Zmiana oświetlenia przedniego, pogarszająca estetykę ściany czołowej, ma swoje uzasadnienie - w "nowych" reflektorach można zamontować halogenowe żarówki H4 (na co nie pozwalała konstrukcja dotychczasowych) co razem z rozsunięciem reflektorów ma znacząco poprawić widoczność torowiska w nocy. Dodatkowo w "nowych" reflektorach łatwiejsza jest wymiana żarówki oraz regulacja ustawienia światła a ich sposób montowania ma dodatkowo poprawić szczelność kabiny motorniczego. Wymieniono także pozostałe punkty świetlne - kierunkowskazy boczne (na takie same jak umieszczone na ścianie przedniej) oraz tylne panele oświetleniowe (na identyczne jak w wagonach 116Na/1). Niemałą rolę w tych zmianach odegrała także ekonomia - zamontowane reflektory, kierunkowskazy i tylne panele oświetleniowe są znacząco tańsze niż dotychczasowe - w ten sposób estetyka przodu wagonu uległa ergonomii i ekonomii.

Skład 1242+1241 (pierwszy kurs liniowy 24 marca 2006r.) stał się pierwszym tak znacząco zmodyfikowanym składem stopiątek w Warszawie.

   


Wystarczył jednak tylko miesiąc użytkowania przebudowanego składu by TW podjęły decyzję o wprowadzeniu większości zastosowanych rozwiązań do kolejnych stopiątek przechodzących NG. Już w kwietniu 2006r. wprowadzono do standardu remontów malowanie proszkowe poręczy (w wagonach poddawanych NG II - na żółto, w wagonach poddawanych NG I - poczštkowo na biało, od sierpnia 2007r. - na żółto), wymianę wykładziny podłogowej na antypoślizgową, likwidację gniazd KOL na ścianach przedniej I wagonu i tylnej II wagonu, uszczelnienie i ocieplenie kabiny motorniczego, poprawę oświetlenia stopni wejściowych i tablic kierunkowych, uproszczenie kabiny II wagonu (likwidacja nagrzewnic, uproszczenie pulpitu), wymianę tylnych punktów świetlnych. Od czerwca 2006r. do standardu NG wprowadzono wymianę przednich punktów świetlnych (w identyczny sposób jak w składzie 1242+1241). W taki sposób miały być remontowane wszystkie stopiątki wyprodukowane po 1984r. (nr tab powyżej 1100 - w tym także 105N2k).

   
   
   


Modyfikacjom podczas remontów były poddawane także wagony solo - w tym przypadku pozostawiany był komplet gniazd sterowania ukrotnionego na ścianie przedniej lub tylnej (w zależności od tego które miejsce w składzie zajmował dany wagon przed rozłączeniem na solówkę). W wagonach pochodzących z R-4 Żoliborz na życzenie zajezdni wprowadzono podczas remontów jeszcze jedną modyfikację - malowanie obramowań reflektorów przednich na żółto. Niestety ta zmiana jedynie pogorszyła estetykę wagonu, nie dając nic w zamian.

   


W styczniu 2007r. zadecydowano, że do modyfikacji wg założonego standardu będą kierowane także niektóre remontowane wagony 105Na z lat 70-tych (pierwszym tak zmodyfikowanym wagonem z tej grupy został 1012).

     
   
   

WAGONY ZMODYFIKOWANE WG STANDARDU 2006/2007
2006r. sterownicze 1200 1236 12401) 12422) 1246 1250 1252 1258 1264 1268 1270 1286 1426 1430 1434 1438 1446 2003 2004 20383) 20523) 20543) 20563) 20583) 20623) 20643) 20663) 20683) 20703)
doczepne 1171 1201 1239 12412) 1245 1249 1257 1263 1267 1269 1285 1425 1429 1433 1437 1445 20393) 20533) 20553) 20573) 20593) 20633) 20653) 20673) 20693) 20713)
2007r. sterownicze 1009 10121) 1025 1028"1) 1054 1068 1106 1107 1116 1132 1134" 11374) 1170 1182"4) 1244 1266 1272 1278 1282 1288 1292 1294 1296 1298 13025) 1304 1308 1312 1318 1320"6) 1324 1342 1402 1448 1450 1456 20727)
doczepne 1013 1027 1035 1117 1133 1243 1265 1271 1277 1281 1287 1291 1293 1295 1297 13015) 1303 1311 1317 1323 13394) 1341 1401 14218) 1447 1449 1455 20737)
2008r. sterownicze 1108 1124 1162 1284 12909) 1322 13261) 1328 1408 1412 1420 1452 1462 2002
doczepne 1109 112510) 1163 1283 12899) 1321 1325 1327 1407 1411 1419 1451 1461 2001
1) w późniejszym czasie po kolizjach wymiana reflektorów przednich na nowy typ (prostokątne) - "upgrade" do standardu 2008
2) gniazda Aviotech 20-21 od 2006r.
3) gniazda Aviotech 10-24 od 2003r. (specjalna nakładka na poszyciu), w 2006r. zmiana umocowania (bezpośrednio do poszycia)
4) podczas NSp po wypadku
5) gniazda Aviotech 10-24 od 2001r., w 2006r. wymiana na Aviotech 20-21
6) podczas NSp po wypadku, w sierpniu 2010r. "upgrade" do standardu 2008
7) gniazda Aviotech 10-24 od 2003r. (specjalna nakładka na poszyciu), w 2007r. zmiana umocowania (bezpośrednio do poszycia)
8) w styczniu 2009 "upgrade" do standardu 2008+
9) gniazda Aviotech 10-24 od 2001r., w 2007r. wymiana na Aviotech 20-21
10) w marcu 2010r. "upgrade" do standardu 2008+


Na przełomie 2007 i 2008 roku zadecydowano o ograniczeniu zakresu NG wagonów z lat 70-tych do niezbędnego mimimum - w ten sposób zrezygnowano z wprowadzania jakichkolwiek modyfikacji do remontowanych w tym roku stopiątek z tej serii. Kolejne zmiany nastąpiły w maju 2008r. - wtedy to (po bankructwie przedsiębiostwa Zelmot produkującego reflektory "typu 13N") podjęto decyzję o zmianach w wyglądzie przednich punktów świetlnych. Dotychczasowe okrągłe reflektory przednie zostały zastąpione nieco mniejszymi prostokątnymi (prod. Wesem), natomiast miejsce i sposób ich umieszczenia pozostały takie same. Pierwszym wagonem zmodyfikowanym według nowego standardu (standard 2008) został żoliborski wagon o nr tab. 1112. Oprócz wagonów w ten sposób zmodyfikowanych podczas NG, nowe reflektory dostały (poza NG - podczas napraw po kolizjach) wagony 1012, 1078, 1240 i 1326 (w 2008r.), 1010, 1028", 1031", 1050 i 1104 (w 2009r.), 1097, 1300, 1438, 1446 i 1448 (w 2010r.), 1286 (w 2011r.) oraz 1124 (w 2013r.).

   

WAGONY ZMODYFIKOWANE WG STANDARDU 2008
2008r. sterownicze 1112 1154 1316 1410
doczepne 1155 1315 1409
2009r. sterownicze 1030 1069 1072 1076 1093 1374" 14432) 14442)
doczepne 1037 1077 1083 1094 1319
"dwukierunkowe"1) 1040 1041 1045 1070 1087
2010r. sterownicze 1320"3) 1340 2005
doczepne 1373
2012r. sterownicze 1106 2004
doczepne -
1) wagony zmodyfikowane z możliwością uruchomienia jako sterownicze w składach dwukierunkowych (więcej)
2) wymiana oświetlenia przedziału pasażerskiego
3) w sierpniu 2010r. "upgrade" ze standardu 2006/2007 do standardu 2008 (prostokątne reflektory przednie)
podkreślenie - nowe barwy żółto-czarno-czerwone


W sierpniu 2008r. rozszerzono zakres wprowadzanych modyfikacji o montaż gniazd sterowania ukrotnionego Aviotech 20-21 (tworząc w ten sposób standard 2008+). Pierwszym w ten sposób zmodyfikowanym składem został mokotowski 105Nm 1466+1465.


WAGONY ZMODYFIKOWANE WG STANDARDU 2008+
2008r. sterownicze 1150 1306 1348 1418 1422 1454 1460 1466
doczepne 1151 1305 1347 1417 1453 1457 1459 1465
2009r. sterownicze 1180 13101) 1314 1332 1334 1336 1350 1354 1358 1360 1368 1378 1458 20122)
doczepne 1181 13091) 1313 1331 1333 1335 1349 1353 1357 1359 1367 1377 (1421)3) 20132)
2010r. sterownicze 1104 11294) 1274 1330 1338 1346 1362 1366 1370 1372 1387" 1396 2028
doczepne (1125)5) 1273 1329 1337 1345 1361 1365 1369 1371 1383" 1395 2029
2011r. sterownicze 12481) 1388" 13946) 1398 14046) 1432
doczepne 12471) 1389" 13936) 1397 14036) 1431
2012r. sterownicze 1116 11177) 1402 1430 1438 1446 1448 1450 1456
doczepne 1401 1421 1429 1437 1445 1447 1449 1455
2013r. sterownicze 1408 1412 1420 1452
doczepne 1407 1411 1419 1451
2014r. sterownicze 1462
doczepne 1461
1) oszklone (klasyczne) płaty drzwi
2) gniazda Aviotech 10-24 od 2003r. (specjalna nakładka na poszyciu), w 2009r. wymiana na 20-24 ze zmianą umocowania (bezpośrednio do poszycia)
3) w styczniu 2009r. "upgrade" ze standardu 2006/2007 do standardu 2008+ (prostokątne reflektory przednie, gniazda Aviotech 20-21)
4) podczas NSp
5) w marcu 2010r. podczas NSp "upgrade" ze standardu 2006/2007 do standardu 2008+ (prostokątne reflektory przednie, gniazda Aviotech 20-21)
6) pantograf OTK-1 (klasyczny)
7) wagon sterowniczy solo (bez gniazd tylnych)
podkreślenie - nowe barwy żółto-czarno-czerwone


W styczniu 2009r. zadecydowano o uzależnieniu standardu remontu od typu remontowanego wagonu i rodzaju NG. Wagony z lat 70-tych będą miały wykonywane remonty według standardu 2008 (m.in. prostokątne reflektory przednie, klasyczne gniazda sterowania ukrotnionego), młodsze stopiątki przechodzące NG I - według standardu 2008+ (m.in. prostokątne reflektory przednie, gniazda Aviotech 20-21), natomiast stopiątki przechodzące NG II (z wyjątkiem 1458) - według nowego standardu 2009 (m.in. prostokątne reflektory przednie, gniazda Aviotech 20-21, oraz dodatkowo wymiana oświetlenia przedziału pasażerskiego na 9 świetlówek "wpuszczonych" w laminaty sufitowe). Pierwszym zmodyfikowanym wg standardu 2009 składem został praski 105Nf 1414+1413.

 

WAGONY ZMODYFIKOWANE WG STANDARDU 2009
2009r. sterownicze 1100 1113 1140 1142 1144 1152 1158 1164 1168 1172 1178 1184 1188 1194 1196 1212" 12131) 1414 1442 1464 1468
doczepne 1101 1102" 11031) 1141 1143 1145 1153 1159 1165 1169 1173 1179 1185 1189 1195 1197 1413 1441 1463 1467
2010r. sterownicze 1110 11112) 1114 1118 1122 11381) 11461) 1148 1156 1186 1202 1208 12141) 1216 1218 1220 1226 1262 2014" 2020 2022 2044
doczepne 1115 1119 1123 11471) 1149 1157 1187 1203 1209 12151) 1217 1219 1221 1225 1261 2015 2021 2023 2045
2011r. sterownicze 1120 1130 11363) 1166"3) 11763) 1190 11921) 11993) 12041) 3) 1206 1230 1232 12332) 12383) 12463) 12541) 3) 1256 1260 1276 1280 1391'''2) 4) 1392"4) 20064) 2018 2024 2026 2030 2032 2034 2036 2040 2042 2046 2050
doczepne 1121 1131 11353) 11393) 11673) 11773) 1191 11931) 12051) 3) 1207 12103) 1229 1231 12373) 12453) 12531) 3) 1255 1259 1275 1279 20074) 2019 2025 2027 2031 2033 2035 2035 2041 2043 2047 2051
2012r. sterownicze 1127 1170 1200 12343) 1240 1242 1244 1250 1258 1264 12672) 1268 1270 1282 12852) 1286 20085) 20092) 5) 2048 2052 2056 2058 2060 2062 2064 2066 2068
doczepne 1171 1175" 1201 1211 1239 1241 1243 1249 1257 1263 1269 1281 2049 2053 2057 2059 2061 2063 2065 2067 2069
2013r. sterownicze 1266 1272 12783) 1284 1288 1290 1292 13632) 5) 13645) 2054 2070 2072
doczepne 1265 1271 12773) 1283 1287 1289 1291 2055 2071 2073
2014r. sterownicze 20165) 20385)
doczepne 20175) 20395)
2015r. sterownicze 1274 13905) 2005 20105)
doczepne 1273 13865) 20115)
2016r. sterownicze 1222 12366) 1248 20125) 20285) 20295)
doczepne 1235 1247 20135)
1) oszklone (klasyczne) płaty drzwi
2) wagon sterowniczy solo (bez gniazd tylnych)
3) pantograf OTK-1 (klasyczny) (1234 - do kolejnego NG w 2015r.; 1237, 1238, 1253, 1254 - do kolejnego NG w 2016r.)
4) w 2013r. podczas uproszczonego NG-E modernizacja do typu 105Ni wraz z przemalowaniem na nowe barwy (żółto-czarno-czerwone)
5) modernizacja do typu 105Ni
6) w 2016r. doposażenie do pełnego standardu 2009
podkreślenie - nowe barwy żółto-czarno-czerwone


W 2010r. wprowadzono nowy, znacznie rozszerzony typ remontu - NG III, obejmujący tylko stopiątki wyprodukowane od 1990r. (nr taborowe 1293-1470). Wprowadzenie nowego zakresu remontów jednocześnie oznacza nowy standard wykończenia wagonu - oprócz dotychczasowych zmian (m.in. prostokątne reflektory przednie, gniazda Aviotech 20-21 oraz wymiana oświetlenia przedziału pasażerskiego na 9 świetlówek "wpuszczonych" w laminaty sufitowe), wprowadzono nowe - m.in. wymianę poszycia (z zastosowaniem nowych blach o podwyższonej odporności na korozję), wymianę pulpitu motorniczego (na nowy prod. Elmor ale z pozostawieniem klasycznego ustawienia pedałów sterowniczych), likwidację podwyższenia podłogi w kabinie motorniczego, montaż pulpitu manewrowego (tak w wagonie sterowniczym jak i doczepnym), przeniesienie przekształtnika napięcia do szafki bezpieczników baterii (wraz z montażem w dodatkowej szafce drugiego przekształtnika), wymianę wyłożeń wnętrza przedziału pasażerskiego, wymianę okien (z zastosowaniem okien przesuwnych), wymianę siedzeń pasażerskich (na nowe prod. Astromal) i ogrzewania wagonu (na 3 nagrzewnice o mocy 3kW każda zamiast dotychczasowych grzejników). Równocześnie dzięki śrutowaniu znacząco odnawiana jest konstrukcja pudła, całkowicie odnawiane są także wózki i silniki. Wagony po remoncie w tym standardzie otrzymują również nowe (żółto-czarno-czerwone) barwy miejskie. Dzięki remontowi o tym zakresie wagony mają osiągać stan techniczny pozwalający na sprawną ekspolatację przez następne 600 tys. km. Pierwszymi zmodyfikowanymi wg standardu "NG III" składami zostały mokotowskie 1406+1405 i 1470+1469.
W obu składach zamontowano testowo nowy system informacji pasażerskiej prod. Dysten (diodowe tablice informacyjne zewnętrzne i podsufitowe oraz wewnętrzna tablica informacyjna LCD). Okazał się on jednak zawodny, dodatkowo znacznie obciążał przetwornicę (doprowadzając m.in. do częstych awarii przetwornic statycznych w składzie 1470+1469) i w 2014r. został zdemontowany (w sierpniu - ze składu 1406+1405, w październiku - ze składu 1470+1469) - jego miejsce zajęły standardowe tablice informacyjne.

     


W sierpniu 2011r. do ruchu trafił kolejny skład remontowany wg zakresu NG III - wówczas mokotowski 1428+1427. Tym razem nie zamontowano elektronicznego systemu informacji pasażerskiej (co związane było z wysoką awaryjnością dotychczas montowanego), natomiast testowo zamontowano klimatyzację przedziału pasażerskiego (osprzęt został czasowo udostępniony przez producenta, w kwietniu 2013r. po zakończeniu okresu użyczenia został zdemontowany).

   


Kolejne składy poddawane NG III - nie otrzymały klimatyzacji przedziału pasażerskiego ani elektronicznego systemu informacji pasażerskiej (choć przygotowano odpowiednie okablowanie).
Nie obyło się niestety bez problemów - w pierwszych poddawanych NG III wagonach zastosowano nieintuicyjne umiejscowienie niektórych przycisków na pulpicie motorniczego (niektóre ważne przyciski np. dzwonka i świateł znalazły się po prawej stonie pulpitu, ich użycie wymagagało oderwania wzroku motorniczego od pola przed pojazdem) (pulpit w wersji pierwotnej) - po krytyce ze strony motorniczych od marca 2012r. zmieniono pulpit motorniczego (oprócz bardziej intuicyjnego umiejscowienia ważnych przycisków zastosowano "daszek" poprawiający widoczność w słoneczne dni) (pulpit w wersji po zmianach).
W trakcie wykonywania remontów wprowadzano także inne zmiany - m.in. zamiast standardowej stalowej obudowy szaf aparaturowych zastosowano wykonaną z tworzyw sztucznych (na szkielecie z aluminium), początkowo z pojedynczymi drzwiczkami od strony przedziału pasażerskiego (i nadal fabrycznym ustawieniem tablicy bezpieczników - od strony przedziału pasażerskiego), natomiast od kwietnia 2012r. - z podwójnymi (oraz z odwróconą do kabiny motorniczego tablicą bezpieczników). Podobnie zamiast stalowej szafki bezpieczników baterii (tylnej) - wykonaną z tworzyw sztucznych; zamiast standardowych zderzaków montowano większe zderzaki nowego typu.
Pod koniec 2013r. podjęto decyzję o rezygnacji przygotowywania wagonów do (przewidzianego w nieokreślonej przyszłości) montażu systemu elektronicznej informacji pasażerskiej - w efekcie wszystkie wagony poddawanie NG III od lutego 2013r. nie otrzymują już drugiego przekształtnika, a co za tym idzie - dodatkowej szafki za ostatnimi drzwiami.
Od początku 2016r. wagony otrzymują nowy model siedzeń pasażerskich - Ster 6MS (identyczny jak w wagonach 123N, 120Na i 128N).
W połowie 2020r. władze Warszawy (formalnie - właściciel TW sp. z o.o.) zażądały wprowadzenia oszczędności. Efektem tego stała się "oszczędnościowa" wersja standardu NGIII - w wagonach remontowanych od połowy 2020r. pozostawiano dotychczasowe (plastikowe) siedzenia pasażerskie oraz dotychczasowy (niewygodny dla motorniczego) system pedałów (tzw. "bocian").

 
 
 
 
 
 
   
 
 
   
 
 
   

WAGONY ZMODYFIKOWANE WG STANDARDU "NG III"
2010r. sterownicze 14051) 2) 3) 14061) 3) 14701) 3)
doczepne 14693)
2011r. sterownicze 1300 1352 1380 1381 1384 1400 1428
doczepne 1299 1351 1379 1385 1399 1427
2012r. sterownicze 1298 1308 1318 1376 1416 1426 1434 1436 1440
doczepne 1297 1307 1317 1375 1415 1425 1433 1435 1439
2013r. sterownicze 1294 1296 1302 1304 1312 1322 1324 1326 1342 1424
doczepne 1293 1295 1301 1303 1311 1321 1323 1325 1341 1423
2014r. sterownicze 1306 1314 1316 1328 1334 1336 1348 1358 1360 1368
doczepne 1305 1313 1315 1327 1333 1335 1347 1357 1359 1367
2015r. sterownicze 1310 1320" 1332 1350 1354 1362 1374" 1378 1410 1464 1468
doczepne 1309 1319 1331 1349 1353 1361 1373 1377 1409 1463 1467
2016r. sterownicze 1338 1344 1346 1356 13664) 13704) 1387"5) 1394 1396 1444
doczepne 1337 1343 1345" 1355 13656) 13696) 1383" 1393 1395 1443
2017r. sterownicze 1388"7) 1398 1404
doczepne 1389"7) 1397 1403
2018r. sterownicze 1432
doczepne 1431
2020r. sterownicze 1330 1402 1430 1438 1446 1448 1450
doczepne 1329 1401 1429 1445 1447 1449
2021r. sterownicze 1412 1422 1456 1466
doczepne 1411 1421 1455 1465
2022r. sterownicze 1408 1420 1452 1458
doczepne 1407 1419 1451 1457
2023r. sterownicze 1414
doczepne 1413
1) odwrócone pierwsze siedzenie po prawej stronie (nad piasecznicą)
2) wagon sterowniczy solo (bez gniazd tylnych)
3) w latach 2010-2014 system informacji pasażerskiej prod. Dysten
4) wagon sterowniczy dostosowany do obsługi składów trójwagonowych
5) dodatkowe gniazdo sterowania ukrotnionego na ścianie przedniej
6) dodatkowe gniazdo sterowania ukrotnionego na ścianie tylnej
7) barwy żółto-czerwone (klasyczne)
wszystkie pozostałe wagony poddane NG III otrzymują nowe barwy żółto-czarno-czerwone


Wszystkie wagony poddane NG III otrzymują nowe barwy żółto-czarno-czerwone. Pierwsze cztery wagony otrzymały schemat malowania zgodny z wytycznymi Zarządu Transportu Miejskiego - żółty pas nadokienny, czarny pas okien, żółty pas podokienny oraz czerwone fartuchy. Wagony remontowane od 2010r. otrzymywały uproszczony wzór malowania - z czarnym pasem nadokiennym. Po interwencji ZTM, od lipca 2013r. ponownie stosowany jest właściwy schemat malowania - z żółtym pasem nadokiennym.

WZÓR MALOWANIA PO NG III
żółty pas nadokienny 12991) 13001) 1303 1304 1305 1306 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1319 1320" 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1343 1344 1345" 1346 1347 1348 1349 1350 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1373 1374" 1377 1378 1383" 1387" 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1419 1420 1421 1422 1429 1430 1431 1432 1437 1438 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1455 1456 1457 1458 1463 1464 1467 1468 1469 1470
czarny pas nadokienny 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1301 1302 1307 1308 1317 1318 1341 1342 1351 1352 1375 1376 1379 1380 1381 1384 1385 1415 1416 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1433 1434 1435 1436 1439 1440
żółto-czerwony (klasyczny) 1388" 1389"
1) w latach 2011-2021 czarny pas nadokienny


Wagony poddawane NG III otrzymują jednakową aparaturę i pulpity oraz ujednlicone wyposażenie wnętrza, odróżniają się od siebie tylko drobnymi elementami (klapy wentylacyjne, wózki, przetwornice) - w efekcie wszystkie wagony są prawie jednolite tak pod względem obsługowym (z punktu widzenia zaplecza i motorniczego) jak i użytkowania (z punktu widzenia pasażera). Wszystkie te wagony (niezależnie od tego jaki typ reprezentowały przed remontem NG III) po remoncie są oznakowane jako "105N po NGIII" (oznaczenie umieszczone na tabliczkach znamionowych na szafce aparaturowej).



WAGONY ZMODYFIKOWANE WG STANDARDU "NG III"
wagony 1423 1424 1299 13001) 1351 1352 1381 1379 1380 1399 1400 1405 1406 1427 1428 1469 1470 1384 1385 1307 1308 1375 1376 1439 1440 1415 1416 1425 1426 1433 1434 1435 1436 1295 1296 1297 1298 1317 1318 1293 1294 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1319 1320" 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1341 1342 1347 1348 1349 1350 1353 1354 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1367 1368 1373 1374" 1377 1378 1409 1410 14632) 14642) 1467 1468 1329 1330 1345" 1343 1344 1346 1355 1356 1365 1366 1369 1370 1371 1372 1383" 1387" 1337 1338 1388" 1389" 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1401 1402 1403 1404 1429 1430 1431 1432 1443 1444 1437 1449 1413 1414 1421 1422 1438 1445 1446 1447 1448 1450 1455 1456 1457 1458 1465 1466 1411 1412
pudło  
trzydrzwiowe + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
czterodrzwiowe - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
zderzaki  
klasyczne - + + + + - + + + - - - - - - - - - - - - - -
nowego typu + - - - - + - - - + + + + + + + + + + + + + +
klapy
wentylacyjne
 
duże - + - - - - - - - - + + - - - + - - - - - - -
małe + - + + + + + + + + - - + + + - + + + + + + +
pulpit motorniczego  
wersja
pierwotna
- + + + + + - - - - - - - - - - - - - - - - -
wersja
zmodyfikowana
+ - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + +
szafka aparaturowa  
stalowa
(fabryczne ustawienie tablicy bezpieczników)
- + + + + - - - - - - - - - - - - - - - - - +
plastikowa
(pojedyncze drzwiczki, fabryczne ustawienie tablicy bezpieczników)
- - - - - + + - - - - - - - - - - - - - - - -
plastikowa
(podwójne drzwiczki, odwrotne ustawienie tablicy bezpieczników)
+ - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + -
szafka tylna  
stalowa - + + + + + + - - - - - - - - - - - - - - - -
plastikowa + - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + +
dodatkowa szafka tylna
(drugi przekształtnik)
 
obecna - + + + + + + + + + + - - - - - - - - - - - -
brak + - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + +
przetwornica  
wirująca + + + + - + + + + + + + + + - + + + + + + - +
statyczna - - - - + - - - - - - - - - + - - - - - - + -
wózki  
[2NN] - + + - - - + + - - + + + - - + + - - + - - -
14NNa/1 - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - - - -
[2NNa] + - - + + + - - + + - - - + + - - - + - + + +
siedzenia pasażerskie  
Astromal AMC 2009 + + + + + + + + + + + + + + + - - - - - - - -
Ster 6MS - - - - - - - - - - - - - - - + + + + - - - -
plastikowe - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + +
   
wagony 1423 1424 1299 13001) 1351 1352 1381 1379 1380 1399 1400 1405 1406 1427 1428 1469 1470 1384 1385 1307 1308 1375 1376 1439 1440 1415 1416 1425 1426 1433 1434 1435 1436 1295 1296 1297 1298 1317 1318 1293 1294 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1319 1320" 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1341 1342 1347 1348 1349 1350 1353 1354 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1367 1368 1373 1374" 1377 1378 1409 1410 14632) 14642) 1467 1468 1329 1330 1345" 1343 1344 1346 1355 1356 1365 1366 1369 1370 1371 1372 1383" 1387" 1337 1338 1388" 1389" 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1401 1402 1403 1404 1429 1430 1431 1432 1443 1444 1437 1449 1413 1414 1421 1422 1438 1445 1446 1447 1448 1450 1455 1456 1457 1458 1465 1466 1411 1412
1) w latach 2016-2021 wózki typu 14NNa/1
2) od 2021r. zderzaki klasyczne (bez nakładek)


Równocześnie część wagonów remontowana była według standardów 2008+ (wagony poddawane NG I) i 2009 (wagony poddawane NG II) - niektóre z nich (a od maja 2011r. - wszystkie) również otrzymywały nowe (żółto-czarno-czerwone) barwy miejskie.
Od listopada 2010r. wagony prowadzące otrzymywały podczas remontów dodatkową pionową poręcz w przestrzeni dla wózka dziecięcego (naprzeciw II drzwi), od września 2012r. taka poręcz była montowana we wszystkich remontowanych wagonach 105Na.
Od czerwca 2011r. wszystkie wagony poddawane remontom otrzymują białe laminaty w przestrzeni pasażerskiej (zamiast dotychczasowych pokrytych okleiną drewnopochodną).



Na początku 2018r. skończyła się dostępność kierunkowskazów typu Ikarus - wymusiło to zmianę typu stosowanych kierunkowskazów w stopiątkach. Od maja 2018r. podczas remontów zaczęto stosować pomarańczowe diodowe kierunkowkazy boczne (identyczne jak w wagonach 128N Jazz). W pierwszym tak zmodyfikowanym składzie (105N2k o nr. tab. 2066+2067) ustawiono je pionowo na ścianie bocznej (przed klapką piasecznicy) - w składzie tym zastosowano jeszcze kierunkowskazy typu Ikarus na ścianie przedniej.


Od czerwca 2018r. (105N2k o nr. tab. 2068+2069) na ścianie przedniej zamiast kierunkowskazów typu Ikarus wprowadzono białe światła diodowe - dwie boczne diody pełnią funkcję kierunkowskazów, dwie wewnętrzne diody pełnią funkcję świateł do jazdy dziennej. Równocześnie zmieniono lokalizację kierunkowskazów bocznych - od tej pory są montowane pionowo na słupku międzyokiennym (po lewej - drugim, po prawej - przy pierwszych drzwiach wejściowych). W ten sposób powstał nowy standard remontowy stopiątek - standard 2009+.

WAGONY ZMODYFIKOWANE WG STANDARDU "2009+"
2018r. sterownicze 1122 12671) 1268 2068
doczepne 1123 2069
2019r. sterownicze 1240 1242 1256 1276 1286 2054
doczepne 1239 1241 1255 1275 1285 2055
2020r. sterownicze 2070 2072
doczepne 2071 2073
2021r. sterownicze 1364 13861) 1390
doczepne 1363
2022r. sterownicze 2006 2016 2038
doczepne 2007 2017 2039
1) wagon sterowniczy solo (bez gniazd tylnych)
wszystkie wagony poddane remontowi wg standardu 2009+ otrzymują nowe barwy żółto-czarno-czerwone







STANDARDY REMONTOWE
wprowadzona modyfikacja 2006/20071) 20082008+2009 2009+ NG III  
płaty drzwi plastikowe 2) + + + + + +  
napędy drzwi IGE (z przyciskami do otwierania drzwi przez pasażera) 2) + + + + + +  
pantograf połówkowy OTK-2 2) + + + + + +  
reflektory przednie prod. Zelmot (okrągłe) + - - - - -  
reflektory przednie prod. Wesem (prostokątne) - + + + + +  
kierunkowskazy typu Ikarus (przednie i boczne) + + + + - +  
kierunkowskazy diodowe (przednie i boczne) - - - - + -  
światła tylne typu 116Na + + + + + +  
likwidacja gniazd sterowania ukrotnionego
(z przodu wagonu sterowniczego, z tyłu wagonu doczepnego)
+ + + + + +  
gniazda Aviotech 20-21 3) - - + + + +  
wykładzina antypoślizgowa + + + + + +  
nowe oświetlenie stopni wejściowych + + + + + +  
poręcze malowane proszkowo na żółto + + + + + +  
nowe oświetlenie przedziału pasażerskiego 4) - - - + + +  
uszczelnienie i ocieplenie kabiny w wagonie sterowniczym + + + + + +  
nowy fotel motorniczego prod. Ster + + + + + +  
modyfikacja pulpitu w wagonie sterowniczym + + + + + +  
uproszczenie pulpitu i wyposażenia kabiny w wagonie doczepnym + + + + + +  
śrutowanie konstrukcji pudła - - - - - +  
poszycie z blachy o podwyższonej odporności na korozję - - - - - +  
nowy pulpit motorniczego - - - - - +  
tylny pulpit manewrowy w wagonie sterowniczym i doczepnym - - - - - +  
likwidacja podwyższenia w kabinie motorniczego - - - - - +  
nowe (miękkie) siedzenia pasażerskie - - - - - +  
nagrzewnice przedziału pasażerskiego - - - - - +  
żółte tło - zmiana wprowadzona w odpowiednim standardzie
1) w pojedynczych wagonach remontowanych w drugiej połowie 2006r. nie wymieniano płatów drzwi, napędów drzwi i pantografów oraz pozostawiano poręcze malowane proszkowo na biało
2) płaty drzwi plastikowe, napędy drzwi IFE/IGE (z przyciskami do otwierania drzwi przez pasażera) i pantografy OTK-2 wprowadzano wybiórczo także podczas remontów we wcześniejszym okresie
3) znak "-" oznacza dotychczasowe gniazda sterowania ukrotnionego KOL (wagony 105Na - 105Nm) lub dotychczasowe gniazda Aviotech 10-24 (wagony 105N2k)
4) znak "-" oznacza dotychczasowe oświelenie przedziału pasażerskiego (świetlówki powyżej poziomu laminatów sufitowych)





PULPIT MOTORNICZEGO
Pulpit motorniczego zastosowany w wagonach 105N i 105Na był zupełnie odmienny niż w poprzednich konstrukcjach z Konstalu. Względnie niewielkie wymiary nowego pulpitu ułatwiały sprawne korzystanie i pozwalały na łatwy dostęp do wszystkich potrzebnych przełączników, natomiast posadowienie go na pojedynczej "nóżce" ułatwiało motorniczym mieszczenie się w kabinie. Zastosowane rozwiązanie okazało się na tyle udane że bez większych zmian było stosowane we wszystkich stopiątkach produkowanych do 1992r.
W ciągu kolejnych lat eksploatacji wprowadzano tylko niewielkie poprawki, wynikające z usuwania awaryjnych elementów lub ze zmian warunków eksploatacji (dostosowywanie do ruchu w składach trójwagonowych). Poważniejsze zmiany wystąpiły w latach 90-tych i były związane z montażem nowych prędkościomierzy z tachometrami, elektronicznych stacyjek MESIT, elektrycznie sterowanych lusterek wstecznych, urządzeń do radiowego sterowania zwrotnicami. (więcej o pulpitach w wagonach 105Na).


W wagonach 106Na zastosowano nowy typ pulpitu motorniczego - skrzynkowy pulpit główny oraz ustawiony po lewej stronie motorniczego pulpit dodatkowy, służący do sterowania drzwiami. POdobny typ pulpitu zastosowano także w wagonach typów 105Nb, 105Ne i 105Nb/e. Ten typ pulpitu okazał się jednak mało praktyczny - sterowanie drzwiami (otwieranie lub zamykanie) wymagało każdorazowo odwracania głowy przez motorniczego.


W kolejnych seriach stopiątek zastosowano zintegrowany pulpit motorniczego (będący jednym podzespołem, prod. Elmor) z odmiennym usadowieniem pedałów jazdy hamowania i czuwaka (z racji konieczności ich naciskania "od góry" wagony z takim pulpitem nazywane są "bocianami"). Pulpity w poszczególnych podtypach różniły się drobnymi szczegółami, zasada działania pozostawała jednak zawsze taka sama.


W latach 2000-2006 w ZNT T-3 zmodernizowano 12 wagonów. We wszystkich zmodernizowanych wagonach zastosowano nowy typ pulpitu motorniczego (projekt Instytutu Elektrotechniki) ze zintegrowanym wyświetlaczem komputera pokładowego, jednocześnie wprowadzono sterowanie za pomocą ręcznego zadajnika jazdy (zamiast dotychczasowych pedałów).


Poważne zmiany w wyglądzie pulpitu wprowadzono dopiero od 2006r., wraz z wprowadzeniem nowego standardu remontowego (standard 2006/2007). W ramach modyfikacji w wagonie sterowniczym zmieniono część przełączników (przełączniki typu "Z" zastępując podświetlanymi przyciskami), wprowadzono diodowe kontrolki luzowników, zamontowano drugi woltomierz, natomiast w wagonie doczepnym uproszczono pulpit, (m.in. likwidując prędkościomierz, stacyjkę i przyciski sterowania lusterkami). Takie zmiany w funkcjonowaniu pulpitów wprowadzane są we wszystkich wagonach poddawanych remontom od połowy 2006r. (wg standardów 2006/2007, 2008, 2008+ i 2009)

 
 


W 2010r. wprowadzono nowy, znacznie rozszerzony typ remontu - NG III. Wśród wprowadzonych zmian jest m.in. wymiana pulpitu motorniczego (na nowy prod. Elmor ale z pozostawieniem klasycznego ustawienia pedałów sterowniczych), z jednoczesną likwidacją podwyższenia podłogi w kabinie motorniczego.

     



GNIAZDA STEROWANIA UKROTNIONEGO
Gniazda sterowania ukrotnionego służą przesyłaniu sygnałów sterowania z pierwszego wagonu (czyli z kabiny motorniczego) do drugiego (i ewentualnie trzeciego). Pierwotnie w wagonach 105N stosowane były dwa gniazda WS. Dozy sterownicze znajdowały się we wnękach w ścianie czołowej i tylnej, osłonięte były z przodu atrapą reflektorów (w ruchu liniowym w tym miejscu umieszczano tablicę z numerem linii), z tyłu niewielkimi klapkami. Podobnie pierwsze warszawskie wagony 105Na (1014, 1053, 1077 i 1079 przebudowane w 1982r. w Konstalu ze 105N) miały typowe dla 105N gniazda sterownicze ukryte we wnękach i osłonięte z przodu atrapą reflektorów a z tyłu małymi klapkami. W tych wagonach gniazda zostały przeniesione z wnęk na ściany przednią i tylną i zastąpione gniazdami KOL dopiero w 1986r. podczas następnych remontów dokonywanych w Warszawie. W pozostałych wagonach 105N dotychczasowe gniazda zastąpiono gniazdami KOL podczas przebudowy na 105Na (dokonywanej w latach 1985-1994).

   


Dostarczane do Warszawy od 1984r. wagony 105Na posiadały nowy układ gniazd sterowania ukrotnionego - dwa duże gniazda KOL były umieszone na ścianach czołowych bezpośrednio na poszyciu, pomiędzy nimi znajdowało małe gniazdo uziemienia (z racji kształtu nazywane "kranikiem"). Przez wiele lat układ trzech gniazd był wystarczający, zmiany nastąpiły w połowie lat 90-tych wraz z montażem układów elektrycznego opuszczania pantografu (sterowanie pantografami obu wagonów odbywało się z pulpitu wagonu sterowniczego) - pojawiło się wtedy dodatkowe małe gniazdo sterownicze. Kolejną zmianą było wprowadzenie w 2001r. elektronicznych kasowników - dotychczasowe gniazda musiały zostać uzupełnione o dodatkowe prostokątne gniazdo, wykorzystywane wyłącznie do przesyłu sygnałów do kasowników (umieszczone wyłącznie z tyłu wagonu sterowniczego i z przodu wagonu doczepnego).


W latach 2000/2001 poddano modernizacji skład 2006+2007. W związku z wymianą aparatury sterowniczej (zostosowano impulsowy układ rozruchu) zmieniono także sposób przesyłania sygnałów sterowania - zamiast całej gamy różnych gniazd wagony otrzymały pojedyncze zintegrowane gniazda sterowania ukrotnionego Aviotech typu 10-25. Identyczne gniazda otrzymały także pozostałe modernizowane w ten sposób składy (1392"+1391''' w 2002r., 1364+1363 w 2004r.) oraz zmodernizowany w 2003r. z wymianą aparatury na falownikową skład 2008+2009.

Zastąpienie kilku gniazd jednym zintegrowanym ułatwiło obsługę wagonów na zajezdniach - w efekcie tego w latach 2002-2004 wszystkie wagony typu 105N2k (wagony sterownicze - na ścianie tylnej, wagony doczepne - na ścianie przedniej) otrzymały gniazda Aviotech 10-24, umieszczone na specjalnych nakładkach (dopiero podczas remontów w latach 2004-2009 umieszczono je bezpośrednio na poszyciu).
W 2003r. w sześciu wyremontowanych wagonach 105Na (1130, 1131, 1289, 1290, 1301 i 1302) zastosowano nowe okablowanie (wg projektu firmy Aviotech) - także i w tych wagonach zamiast kilku doz zamontowano pojedyncze zintegrowane gniazda sterowania ukrotnionego typu 10-24, likwidując jednocześnie gniazda na ścianach czołowych.

 


W czerwcu 2002r. podczas naprawy zajezdniowej po kolizji zlikwidowano tylne gniazda sterowania ukrotnionego w wagonie 1257. Od 2004r podczas napraw powypadkowych kolejnym stopiątkom zlikwidowano gniazda WS, tak przednie (1286 w marcu 2005r, 1294 w czerwcu 2004r.) jak i tylne (1227 i 1249 w listopadzie 2004r) Od sierpnia 2004r. podczas remontów wagonów typu 105N2k likwidowane były gniazda KOL na ścianach czołowych (przedniej wagonu sterowniczego i tylnej wagonu doczepnego) - proces ten został zakończony w 2009r. wraz z remontem składu 2012+2013.


W lutym 2006r. remontowi o szerokim zakresie został poddany skład 1242+1241. Wśród wprowadzonych zmian były m.in. zastosowanie zintegrowanego gniazda sterowania ukrotnionego typu 20-21 pomiędzy wagonami w składzie oraz likwidacja gniazd na ścianie przedniej wagonu doczepnego i ścianie tylnej wagonu doczepnego. Od czerwca 2006r. każdy wagon poddany remontowi wg standardów 2006/2007 i 2008 miał likwidowane gniazda na ścianach czołowych (pozostawiano natomiast gniazda KOL pomiędzy wagonami składu). W przypadku wagonów solo pozostawiano gniazda pozwalające przywrócić go do pierwotnego ustawienia w składzie.

     


W sierpniu 2008r. wprowadzono nowy standard remontowy (standard 2008+) przewidujący dodatkowo wymianę gniazd - od tej pory w każdej stopiątce poddanej remontowi wg standardów 2008+ i 2009 gniazda na ścianie tylnej wagonu sterującego i ścianie przedniej wagonu doczepnego są wymieniane na zintegrowane typu 20-21, natomiast pozostałe gniazda - są likwidowane. Zmiana ta nie dotyczy niektórych stopiątek poddanych NG pojedynczo (niejednocześnie z drugim wagonem ze składu) - tu nadal utrzymywane są dotychczasowe gniazda KOL. Pomimo tych wyjątków docelowo przewiduje się wymianę gniazd na zintegrowane we wszystkich stopiątkach.




OŚWIETLENIE ZEWNĘTRZNE
Pierwotnie stopiątki posiadały małe okrągłe reflektory przednie umieszczone w plastikowej maskownicy oraz położone bocznie od nich (prawie na krawędzi ściany czołowej) zintegrowane reflektory pomocnicze, obejmujące kierunkowskaz, światło postojowe i odblask przedni (biały). Fabrycznie montowane reflektory miały jednak swoje wady - ich konstrukcja nie pozwalała na zamontowanie żarowek halogenowych H4, utrudniona była także wymiana żarówki oraz regulacja ustawienia światła (było to możliwe wyłącznie na zajezdni). Niekorzystne było także umieszczenie reflektorów względnie blisko osi pojazdu - co ograniczało szerokość dobrze oświetlonego pola przed tramwajem. Na dodatek po 2000r. przednie punkty świetlne (zwłaszcza kierunkowskazy pochodzące oryginalnie z samochodu "Żiguli", dostarczane w tym czasie przez MPK Kraków) okazały się względnie kosztowne w porównaniu do podobnych oferowanych przez innych dostawców.
W 2006r. wprowadzono nowy standard remontowy 2006/2007. Od tego czasu podczas remontów likwidowano dotychczasowe reflektory i kierunkowskazy oraz plastikową maskownicę, na gładkiej powierzchni ściany czołowej umieszczając większe reflektory prod. Zelmot (identyczne jak w wagonach 13N), ponad nimi kierunkowskazy (identyczne jak w autobusach Ikarus 280), natomiast poniżej - białe odblaski (jak w wagonach 116Na/1). Zmiana oświetlenia pozwoliła na poprawienie widoczności torowiska w nocy (dzięki rozsunięciu reflektorów na boki oraz możliwości montowania żarówek halogenowych), dodatkowo w "nowych" reflektorach łatwiejsza była wymiana żarówki oraz regulacja ustawienia światła (było to możliwe nawet dla motorniczego na pętli).
Kolejne zmiany były wymuszone bankructwem przedsiębiorstwa Zelmot produkującego reflektory "typu 13N" - od maja 2008r. wprowadzono nowy standard remontowy 2008, m.in. zmieniono przednie punkty świetlne - zamiast dotychczasowych okrągłych reflektorów przednie montowano nieco mniejsze prostokątne (prod. Wesem), natomiast miejsce i sposób ich umieszczenia pozostały takie same. W 2010r. wprowadzono standard remontu NG III - także i w tym standardzie zastosowano prostokątne reflektory (prod. Wesem).
Na początku 2018r. skończyła się dostępność kierunkowskazów typu Ikarus. Od maja 2018r. podczas remontów zaczęto stosować pomarańczowe diodowe kierunkowkazy boczne (identyczne jak w wagonach 128N Jazz). W pierwszym tak zmodyfikowanym składzie (105N2k o nr. tab. 2066+2067) ustawiono je pionowo na ścianie bocznej (przed klapką piasecznicy) - w składzie tym jako ostatnim zastosowano jeszcze kierunkowskazy typu Ikarus na ścianie przedniej.
Od czerwca 2018r. na ścianie przedniej zamiast kierunkowskazów typu Ikarus wprowadzono białe światła diodowe - dwie boczne diody pełnią funkcję kierunkowskazów, dwie wewnętrzne diody pełnią funkcję świateł do jazdy dziennej. Równocześnie zmieniono lokalizację kierunkowskazów bocznych - od tej pory są montowane pionowo na słupku międzyokiennym (po lewej - drugim, po prawej - przy pierwszyh drzwiach wejściowych).

     
   


Fabrycznie stopiątki posiadały zintegrowane tylne punkty świetlne - kierunkowskaz, światła tylne, światła hamowania i odblask tylny (czerwony). W 2004r. wprowadzone zostały nowe przepisy homologacyjne, wymuszające dodatkowo obecność świateł cofania. Z tego powodu podczas remontów dokonywanych według nowego standardu remontowego 2006/2007 (od czerwca 2006r.) i późniejszych (2008, 2008+ i 2009) we wszystkich stopiątkach wymieniane są tylne panele oświetleniowe na nieco większe, zawiejące także wymagane światło cofania oraz oddzielne światło hamowania, natomiast nie posiadające odblasków - te umieszczane są oddzielnie, bliżej osi wagonu.




OŚWIETLENIE WEWNĘTRZNE
Pierwotnie wnętrze przedziału pasażerskiego oświetlone było za pomocą 6 świetlówek o mocy 40W każda (czterech po lewej stronie wagonu, dwóch po prawej stronie wagonu). Każda lampa posiadała przekształtnik, zamieniający prąd stały o napięciu 40V (doprowadzany do lampy) na prąd przemienny o napięciu 220V (zasilający bezpośrednio świetlówkę).
W dostarczonych w 2001r. wagonach 105N2k/2000 utrzymano 6 świetlówek o identycznych parametrach jak poprzednie ale zastosowano nowy typ opraw ("typ 2"), lżejszych i bardziej estetycznych od dotychczasowych. Od 2002r. ten sam typ opraw zaczęto montować podczas przeprowadzanych w ZNT T-3 remontów innych typów stopiątek (w tym także podczas remontów według standardów 2006/2007, 2008 i 2008+).
W 2009r. wprowadzono nowy standard remontowy (standard 2009) - zmieniono oświetlenie przedziału pasażerskiego wprowadzając 9 mniejszych świetlówek o mocy 36W każda (5 po lewej stronie wagonu, 4 po prawej stronie wagonu) w oprawach "schowanych" w suficie ("typ 3"). Nowy sposób oświetlenia wewnętrznego jest stosowany także w wagonach remontowanych według standardu NG III.




PRZYCISKI DO OTWIERANIA DRZWI PRZEZ PASAŻERA
Latem 1993r. w wagonie 1099 założono testowo nowe napędy drzwiowe IFE. Po udanych próbach maszyny drzwiowe tego typu zaczęto montować kolejnym wagonom podczas remontów, przy czym zawsze równocześnie montowane były przyciski do otwierana drzwi przez pasażera oraz likwidowane pokrywy (klapy inspekcyjne) nad drzwiami. Od 2000r. montowane były napędy drzwiowe IGE (tańsze ale konstrukcyjnie identyczne - produkowane przez czeską firmę na licencji zakupionej od IFE). Stosowane początkowo wewnętrzne przyciski otwierania drzwi przez pasażera ("wersja 1") okazały nie tylko zbyt masywne ale i względnie awaryjne - w związku z tym od 2008r. zastosowano nowy typ przycisków wewnętrznych ("wersja 2"), mniejszych i bardziej bezawaryjnych. Od początku 2013r. w ramach ujednolicania wyglądu przycisków we wszystkich pojazdach warszawskiej komunikacji montowane są zmienione przyciski wewnętrzne ("wersja 3").

 
 

Zmiany dotyczyły także zewnętrznych przycisków do otwierania drzwi przez pasażera - pierwotnie stosowane ("wersja 1") zostały od jesieni 2007r. zastąpione nowszymi (prod. Escha, "wersja 2" - z płaską powierzchnią), a od 2013r. kolejną wersją (prod. Escha, "wersja 3" - z wypukłą powierzchnią).

   
 
   
   


DACHOWE KLAPY WENTYLACYJNE
Wentylacja przedziału pasażerskiego w stopiątkach jest realizowana przez cztery dachowe klapy wentylacyjne (plus dodatkowa klapa wentylacyjna w kabinie motorniczego) oraz okienka w szybach bocznych. W wagonach 105N, 105Na, 105Nb i niektórych 105Ne - fabrycznie montowano okienka przesuwne, natomiast w wagonach 105Nb/e, 105Ne (większości), 105Nf, 105Ng, 105Nm, 105N1k, 105N2k, 105N2k/2000, 105Nz - fabrycznie okienka uchylne (we wszystkich tych wagonach okienka uchylne zostały wymienione na przesuwne podczas remontów w latach 2009-2015).
W wagonach 105N fabrycznie stosowano 3 duże, prawie kwadratowe klapy wentylacyjne (zlokalizowane w środkowej części wagonu) oraz dwie mniejsze, prostokątne (o dłuższym wymiarze wzdłuż osi wagonu), zlokalizowane na przednim i tylnym pomoście. Wszystkie klapy były odblokowywane za pomocą pokrętła (co znacząco utrudniało otwieranie ich przez pasażerów o przeciętnym wzroście). Podczas przebudowy wagonów 105N na 105Na skracano przednią klapę wentylacyjną (co było związane z wprowadzeniem szafy aparaturowej sięgającej sufitu). W wagonach przebudowywanych w Konstalu przednie małe klapy otrzymywały jednakową wielkość (identyczną z klapami wentylacyjnymi stosowanymi w autobusach Ikarus 260/280), równocześnie likwidowane były tylne małe klapy wentylacyjne. Z kolei w wagonach przebudowywanych w ZNT T-3 skracano przednie klapy w sposób przypadkowy (dzięki czemu w różnych wagonach miały one różną wielkość) natomiast bez zmian pozostawiano tylne małe klapy wentylacyjne. Wyjątkiem był pierwszy przebudowany w Warszawie wagon 1081 który po przebudowie w ogóle nie posiadał przedniej małej klapy wentylacyjnej. Podobny układ (dwie małe i trzy duże klapy) zastowano także w pierwszej serii wagonów typu 106N - tu jednak przednia klapa wentylacyjna była krótsza, ustawiona poprzecznie do osi wagonu.
W wagonach 105Na produkowanych do 1990r. (nr tab. 1100-1330) oraz w wagonach 105NT fabrycznie stosowano 3 duże, prawie kwadratowe klapy wentylacyjne (zlokalizowane w środkowej części wagonu) oraz dwie małe, prostokątne (o dłuższym wymiarze poprzecznie do osi wagonu), pochodzące z autobusów Ikarus, zlokalizowane na przednim i tylnym pomoście. Wszystkie te klapy były odblokowywane za pomocą pokrętła (dzięki czemu dostępne były praktycznie tylko dla pasażerów o ponadprzeciętnym wzroście).
Duże klapy wentylacyjne pozwalały na dobrą wentylację przedziału pasażerskiego, miały jednak poważną wadę - zmniejszały (i tak niezbyt dużą) wytrzymałość pudła wagonu. Z tego powodu w wyprodukowanych w latach 1985-1987 wagonach 106N drugiej serii zastowano pięć małych (ale także otwieranych za pomocą pokrętła) klap wentylacyjnych ułożonych poprzecznie do osi wagonu, przy czym środkowe i tylna znajdowały się w jednakowej odległości od siebie.
Uzyskany w ten sposób efekt wzmocnienia wytrzymałości pudła spowodował że układ pięciu małych klap wentylacyjnych (tym razem już typowych "ikarusowych") zastosowano w kolejnych stopiątkach, zmieniając jednak ich ustawienie - 3 klapy środkowe znajdowały się obok siebie, znacznie oddalone od tylnej. Dzięki zastosowaniu klap "ikarusowych" zmieniono sposób otwierania - zlikwidowano kłopotliwe pokrętło, do otwarcia wystarczało już tylko wypchnięcie klapy do góry. Taki układ zastosowano w wagonach 105Na produkowanych od 1991r. (nr tab. 1331-1378) oraz prawie wszystkich następnych odmianach stopiątek - wagonach 106Na, 105Nb, 105Nb/e, 105Ne, 105Nf, 105Ng, 105Nm, 105N1k, 105N2k i 105N2k/2000. Od 2003r. w stopiątkach montowany był układ klimatyzacji kabiny motorniczego - aparatura umieszczana jest na dachu nad stanowiskiem motorniczego, natomiast panel sterujący i nawiewy w otworze powstałym po usunięciu przedniej klapy wentylacyjnej. Obecnie klimatyzację kabiny motorniczego posiadają wszystkie wagony sterujące.
W okresie od sierpnia 2011r. do kwietnia 2013r. skład 105Nf 1428+1427 wyposażony był testowo w układ klimatyzacji przedziału pasażerskiego (nawiewy znajdowały w miejscach drugiej i czwartej klapy wentylacyjnej). Układ ten nie był wystarczająco skuteczny, m.in. z powodu możliwości otwierania przez pasażerów pozostałych dwóch klap oraz wszystkich okien - co w połączeniu z dużym kosztem i spodziewaną potrzebą wzmacniania konstrukcji dachu zadecydowało do rezygnacji z wdrożenia.
Od 2012r. wagony wyposażone w duże klapy wentylacyjne (nr tab 1293-1330) remontowane w standardzie NG III otrzymują lżejsze plastikowe duże klapy wentylacyjne oraz uproszczony mechanizm otwierania (do otwarcia wystarcza już tylko wypchnięcie klapy do góry).

 
 


SIEDZENIA PASAŻERSKIE
Wagon 105N miał być tramwajem na wskroś nowoczesnym i pozbawionym rozlicznych wad swych poprzedników (a zwłaszcza najpopularniejszego z nich - 13N). Jedną z wielu dokonanych modyfikacji była zmiana siedzeń pasażerskich - z łatwych do zniszczenia tapicerowanych foteli na wandaloodporne krzesełka z tworzyw sztucznych. Szkielet nowego siedzenia wykonany jest z metalowych rurek, do których mocowane plastikowe kształtki (przednia i tylna), o odpowiednio wyprofilowanym kształcie (teoretycznie dostosowanym do ludzkiego ciała), umożliwiające wygodne usadowienie się w krzesełku niezależnie od ruchów wagonu (w tym utrzymywanie się pasażera bez problemu na łukach). Siedzenie, w którym oparcie i siedzisko stanowią jedną całość, jest mocowane do miejsca połączenia podłogi ze ścianą boczną, dzięki czemu ułatwione jest utrzymywanie podłogi w czystości. Przednia kształtka siedzenia malowana była na czerwono, tylna na czarno. Aluminiowe poręcze, obejmujące z obu stron oparcie, fabrycznie nie były malowane. Nowy typ siedzeń okazał się na tyle udany, łatwy w utrzymaniu a zarazem trudny do zniszczenia, że bez żadnych zmian przeniesiono go do kolejnych odmian stopiątek: 106N, 105Na, 105NT, 106Na.


Zastosowane siedzenia były zaprojektowane dla "znormalizowanego" pasażera i taki pasażer mógł wygodnie spędzić podróż. Problem pojawiał gdy z takiego siedzenia chciał skorzystać pasażer o nietypowych kształtach (najczęściej - zbyt obfitych) - głęboko wyprofilowane siedzisko znacznie zmniejszało wygodę podróży. Z tego względu w nowszych odmianach stopiątek (105Nb, 105Ne, 105Nb/e, 105Ng, 105Nf, 105Nm, 105N1k i pierwszych dwóch seriach 105N2k) zastosowano nieco mniejsze siedzenia plastikowe o zmienionym kształcie (oparcie znajdujące się pod większym kątem do siedziska, bez przetłoczeń oparcia ani siedziska). Zmieniono także poręcze - są one teraz fragmentem szkieletu krzesełka (a nie dodatkowym elementem, montowanym do oparcia), a dzięki zmienionemu kształtowi są łatwiej osiągalne dla pasażera. Nowe siedzenia malowano początkowo na czerwono (kształtka przednia) i żółto (kształtka tylna), następnie zmieniono barwę tylnej kształtki na szarą (dzięki czemu mniej widoczne są zabrudzenia np. od obuwia pasażera jadącego z tyłu). Poręcze siedzenia (wykonane ze stali) były fabrycznie malowane proszkowo, początkowo na kolor biały, następnie czarny a w ostatnich seriach na żółto, natomiast podpórki siedzeń miały barwę początkowo białą, a następnie czarną. Podczas dokonanych pod koniec 90-tych remontów wagonów żółte kształtki tylne przemalowano na szaro, natomiast bez zmian pozostawiono malowanie poręczy.
Siedzenia tego typu znalazły się także w dwóch wagonach 105Na - 1118 (zamontowane podczas remontu w czerwcu 2005r.) oraz 1381 (pozostawione w nim podczas przebudowy wagonu na typ 105Na w maju 2004r.).


FABRYCZNE MALOWANIE SIEDZEŃ, PORĘCZY I PODPÓREK
  kształtka przednia ksztaltka tylna poręcze siedzeń podpórki siedzeń
105Nb czerwona żółta1) biała biała
105Ne czerwona szara czarna czarna
105Nb/e czerwona szara czarna czarna
105Ng czerwona szara czarna czarna
105Nf2) czerwona szara czarna czarna
105N1k czerwona szara czarna czarna
105N2k (seria I) czerwona szara czarna czarna
105Nf   nr tab. 1456 czerwona szara żółta czarna
105Nm czerwona szara żółta czarna
105N2k (seria II) czerwona szara żółta czarna
105Nz czerwona szara żółta czarna
1) podczas remontów przemalowana na szaro
2) oprócz wagonów 1451, 1452 oraz 1456

   


W wagonach 105Nf  1451 i 1452 fabrycznie zamontowano inny rodzaj siedzeń wandaloodpornych. Podobnie jak poprzednia odmiana siedzenia posiadały szkielet stalowy, do którego były mocowane 2 plastikowe kształtki. W odróżnieniu jednak od poprzedniej wersji zmieniono kształt siedzenia (siedzisko i oparcie ustawiono do siebie pod kątem prostym), dodatkowo na siedzisku i oparciu zamontowano po jednej niewielkiej poduszce pokrytej tkaniną. Przednia kształtka była koloru czerwonego, tylna żółtego, natomiast poręcze - czarnego. Nowe siedzenia okazały się jednak bardzo niewygodne i podczas remontu składu w kwietniu 2002r zostały zastąpione typowymi dla wagonów 105Nf.


W ramach wypróbowywania różnych modeli siedzeń wandaloodpornych w lipcu 1998r w remontowanym wtedy wagonie 105Na 1118 zamontowano nowy typ siedzeń wandaloodpornych. Siedzenia te są zbudowane na szkielecie siedzeń typowych dla wagonu 13N, posiadają dwie poduszki pokryte tkaniną, wzmocnione po bokach plastikowymi kształtkami malowanymi na czarno. Podobnie na czarno pomalowany jest szkielet siedzenia (w tym poręcze), natomiast tkanina jest barwy szarej z pojedynczymi wstawkami z czerwonych nitek. Nowe siedzenia okazały (ze względu na ich twardość i grubość) bardzo niewygodne i nie były więcej stosowane w stopiątkach, a z wagonu 1118 zostały usunięte podczas jego remontu w czerwcu 2005r.


W czerwcu 1999r. w remontowanym wtedy wagonie 105Nb/e 1387" zamontowano kolejny typ siedzeń wandaloodpornych. Nowe siedzenia posiadają szkielet ze stalowych rurek z mocowaną do niego pojedynczą plastikową kształtką (stanowiącą zarazem siedzisko i oparcie), pokrytą tkaniną barwy czerwonoróżowej z czarnymi wstawkami. Plastikowa kształtka malowana była na czarno, podobnie jak poręcz, natomiast rurki boczne miały kolor żółty. Siedzenia te mimo że całkiem wygodne, nie były montowane w innych wagonach, a te z wagonu 1387" zostały usunięte podczas kolejnego remontu w listopadzie 2004r. (wagon otrzymał ponownie siedzenia typowe dla 105Nb/e). Nic w przyrodzie jednak nie ginie, tak więc siedzenia te zostały ponownie zamontowane, tym razem w wyremontowanym w 2005r. (po wypadku) wagonie 105Ne 1402. Siedzenia te zostały usunięte podczas kolejnego remontu w grudniu 2012r.


Kolejny typ siedzeń (produkcji TAPS) zamontowano w wagonach III serii 105N2k. Siedzenia te, wykonane z tworzywa sztucznego posiadają dwie duże poduszki pokryte tkaniną barwy szarej (z żółtymi, czerwonymi i niebieskimi wstawkami) umieszczone na oddzielnie na plastikowej konstrukcji siedziska i odpowiednio wyprofilowanego oparcia. Kształtki plastikowe są szare, poręcze czarne.


W kolejnej serii stopiątek czyli 105N2k/2000 (popularnie "bulwach") zastosowano nowy typ siedzeń wandaloodpornych (także wyprodukowane przez firmę TAPS). W nowych krzesełkach siedzisko i oparcie (nieco niższe niż poprzednio) stanowią całość, z pojedynczą poduszką pokrytą tkaniną barwy szarej z kolorowymi wstawkami. Poręcze o zmienionym, półokrągłym kształcie są malowane na żółto. Nowe siedzenia okazały się nie tylko estetyczne ale i łatwe w utrzymaniu oraz oporne na uszkodzenia, nie dziwne więc że identyczne siedzenia zostały także zamontowane w remontowanych w latach 2001-2002 5 składach 105Na (1274+1273, 1278+1277, 1284+1283, 1302+1301, 1326+1325) oraz we wszystkich zmodernizowanych stopiątkach.


Jednocześnie w remontowanych stopiątkach podejmowano próby poprawy estetyki wnętrza - w tym także i siedzeń. W kilkunastu wyremontowanych w 2002r. składach pomalowano poręcze siedzeń na czarno. Efekt okazał się nienajlepszy i to nie tylko ze względu zastosowaną barwę ale także na fakt szybkiego złuszczania się zastosowanej farby z poręczy.


W czerwcu 2006r. wprowadzono nowy standard remontów stopiątek z wprowadzeniem licznych modyfikacji. Zmiany objęły także wnętrze wagonu, gdzie zastosowano malowanie poręczy (w tym poręczy siedzeń) metodą proszkową na żółto. Nowa technologia oraz dobór kolorystyki znacząco poprawiły estetykę wnętrza wagonu (i to nawet mimo pozostawienia klasycznych siedzeń stopiątkowych).


W 2010r. wprowadzono nowy, znacznie rozszerzony typ remontu - NG III. Wprowadzenie nowego zakresu remontów jednocześnie oznacza nowy standard wykończenia wagonu - oprócz dotychczasowych zmian (m.in. wymiana oświetlenia przedziału pasażerskiego na 9 świetlówek "wpuszczonych" w laminaty sufitowe), wprowadzono nowe - m.in. wymianę siedzeń pasażerskich na nowe wyprodukowane przez firmę Astromal (typu AMC 2009). W nowych krzesełkach siedzisko i oparcie (nieco wyższe niż w standardowych) stanowią konstrukcyjną całość, z dwoma poduszkami pokrytymi tkaniną (prod. Runotex) barwy czerwonej z wstawkami nawiązującymi do symboliki Warszawy, natomiast poręcze są malowane na żółto.


Od początku 2016r. wagony otrzymują nowy model siedzeń pasażerskich - Ster 6MS (identyczny jak w wagonach 123N, 120Na i 128N).


Od 2011r. podczas remontów wagonów 105N2k i 105N2k/2000 odnowie ulegają także siedzenia TAPS - oprócz odnowienia elementów konstrukcyjnych, siedzenia otrzymują nową tkaninę (prod. Runotex) barwy czerwonej o wzorze nawiązującym do symboliki Warszawy.

   


10.05.2023 NAPISZ DO AUTORA © MKM 101