TRAMWAJE WARSZAWSKIE
STRONA PRYWATNA


WAGONY TYPU  P17 (II)


Dramatyczne zniszczenia taboru podczas wojny oraz decyzja o zmianie rozstawu szyn na 1435mm (tzw. rozstaw normalny) spowodowała potrzebę zdobycia wagonów tramwajowych dostosowanych do nowego rozstawu. Z pomocą (najprawdopodobniej odpowiednio sterowaną przez władze centralne) przyszedł Wrocław, przekazując w 1945r. (oprócz 25 wagonów typu Maximum, oznaczonych w Warszawie jako typ L) - także 35 wagonów doczepnych. Wagony te w Warszawie zostały oznaczone jako typ P17 (niebacznie w ten sposób zdublowano oznaczenie z doczepami przebudowanymi w trakcie wojny z nadwozi autobusowych - więcej).

Wagony występowały w 4 wersjach:
- wagony o nr tab. 1401-1405 - zbudowane w 1919r. jako silnikowe dla SSB (oznaczone jako typ B-22, numery taborowe 733-737). Wagony posiadały początkowo 3 okna boczne (skrajne duże, środkowe małe), pomosty zabudowane ale bez drzwi wejściowych, natomiast z pomostów do przedziału pasażerskiego prowadziły drzwi przesuwne. Wagony posiadały dwie ławki ustawione wzdłuż ścian bocznych. W późniejszych latach wagony zostały przebudowane - podzielono okna boczne na mniejsze (po przebudowie było 5 jednakowych okien bocznych), w 1928r. zostały przekwalifikowane na doczepne i przenumerowane na 3401-3405.
- wagon o nr tab. 1406 - zbudowany w 1901r. w fabryce Gebr. Hoffmann we Wrocławiu jako silnikowy dla BSEG (należał do serii 100 wagonów o nr tab. 201-300). Na początku lat 30-tych został przekalifikowany na doczepny i otrzymał nr tab. z zakresu 3414-3418.
- wagony o nr tab. 1407-1408 - zbudowane w 1892r. lub w 1896r. w fabryce Herbrandt jako silnikowe dla ESB (należały do serii o nr tab. 1-40 lub 101-115). Wagony posiadały 6 okien bocznych i otwarte pomosty. Przed 1924r. zostały przebudowane - wagony otrzymały 3 większe okna boczne (zamiast dotychczasowych 6 mniejszych) oraz świetliki dachowe. W 1928r. zostały przekwalifikowane na doczepne i otrzymały nr tab. z zakresu 3414-3418.
- wagony o nr tab. 1409-1435 - zbudowane w latach 1909-1911 i w 1912r. w fabryce Linke-Hoffman Werke jako silnikowe dla SSB (należały do serii wagonów o nr tab. 61-95 oraz 351-370). Wagony posiadały pierwotnie 4 okna boczne, otwarte pomosty i miękkie siedzenia pasażerskie. W 1926r. zabudowano pomosty (ale nadal wagony nie posiadały drzwi wejściowych) i przenumerowano na nr tab. 401-455, potem 1423-1477. Na przełomie lat 20-tych i 30-tych XXw. wagony przekwalifikowano na doczepne i przenumerowano na 3419-3473.

26 wagonów P17 wyremontowano w Pafawagu, pozostałe (uszkodzone) zostały w 1946r. dostarczone do Warszawy (3 z nich następnie wyremontowano w Warszawie, pozostałe 6 w Mostowagonie w Chorzowie). Wagony w chwili wprowadzenia do ruchu posiadały 3 różne typy podwozi (niezależnie od wersji wagonu), pomosty zabudowane ale bez drzwi wejściowych. W trakcie eksploatacji w większości (być może we wszystkich?) dokonano wymiany podwozi na pochodzące z wagonów typu A. W Warszawie wagony wersji 1 i 2 posiadały 5 okien bocznych, wersji 3 - 6 okien bocznych, natomiast wersji 4 - 4 okna boczne.
Wagony wprowadzano do eksploatacji w latach 1946-1948, początkowo były eksploatowane przez zajezdnie Solec i Żoliborz (Buraków), od 1950r. wszystkie zgrupowano w zajezdni Mokotów. Wszystkie wagony typu P17 wycofano z eksploatacji w latach 1950-1956. Pod koniec 1956r. 11 wagonów z serii 4 przekazano do Elbląga, gdzie po remoncie i wymianie podwozi na wąskotorowe zostały uruchomione otrzymując nr tab. 71-81. Wszystkie wagony elbląskie wycofano z eksploatacji w latach 1959-1960.


DANE TECHNICZNE
dane ogólne: długość szerokość wysokość masa liczba drzwi
serie 1-3 8340 mm 1930 mm 3140 mm 9,6 t 2+2
seria 4 8340 mm 2170 mm 3200 mm 9,6 t 2+2
dane ogólne: miejsc ogółem miejsc siedzących miejsc stojących wys. podłogi % niskiej podłogi
  65 18 47   -
podwozie: rozstaw osi rodzaj      
  2200 mm napędowe      


07.09.2020 NAPISZ DO AUTORA © MKM 101