TRAMWAJE WARSZAWSKIE
STRONA PRYWATNA


TOROWISKO W TECHNOLOGII PŁYTY WĘGIERSKIEJ


Torowisko wykonane w technologii węgierskiej jest torowiskiem bezpodsypkowym o ciągłym podparciu szyny. Jest to jedna z najnowocześniejszych technologii, znacząco zmniejszająca hałas i wibracje wywoływane przez przejeżdżające wagony tramwajowe a zarazem umożliwiająca swobodne korzystanie z torowiska przez samochody - z tego powodu jest często stosowana w centralnych częściach miast na torowiskach niewydzielonych.

Torowisko składa się z podbudowy asfatowobetonowej, elementów prefabrykowanych z betonu spężonego, szyny blokowej i gumowych elementów podkładowych i mocujących.

Podbudowa. Podtorze wykonywane jest z mieszanki mineralno-asfaltowej (potocznie lecz nieprawidłowo zwanej "asfaltem"), często spoczywającej na betonowej wylewce. Taka budowa podtorza zapewnia dużą stabilność i wytrzymałość konieczne do wieloletniego bezproblemowego użytkowania torowiska w tej technologii.

           


Płyty torowe. Głównym elementem torowiska są płyty monolityczne wykonane ze sprężonego betonu (tzw. strunobetonowe), o szerokości 2200mm, wysokości 180mm i długości odpowiednio 6m (typ VL 60), 3m (VL 30), 1,5m (VL 15) i 0,66m (VL 08). Na przekoju poprzecznym płyta torowa ma kształt prostokąta z dwoma rowkami (kanałami szynowymi) w kształcie trapezu, wyłożonymi blachą profilowaną o grubości 4mm. Odstęp pomiędzy osiami kanałów szynowych jest uzależniony od rozstawu szyn (w Warszawie - 1435mm). Na prostych odcinkach torowiska są stosowane płyty dłuższe (VL 60 i VL 30), natomiast na łukach - płyty krótsze (VL 15 i VL 08). Pomiędzy głównymi płytami torowymi są układane (także wykone ze spężonego betonu) płyty międzytorza. Pozostawiane pomiędzy płytami wąskie szczeliny dylatacyjne (konieczne w związku ze zmianami wymiarów płyty w różnych warunkach pogodowych), wypełnione są ciekłym asfaltem (torowiska budowane w latach 90-tych) lub specjalną masą uszczelniającą (torowiska budowane obecnie). W miejscach wymagających szczególnego wyciszenia (lub ograniczenia wibracji) pomiędzy podbudową a płytami torowymi układane są dodatkowo elastyczne maty gumowe.

                   
                   
                   
                       


Szyny. Z uwagi na kształt płyty torowej, w technologii węgierskiej stosowane są niskoprofilowe szyny blokowe LK-1. Odcinki szyn łączone są ze sobą za pomocą spawania termitowego.

                   


Elementy gumowe. Elementami mocującymi szynę w torowisku są elastyczne taśmy gumowe, zakładane pod szyną, oraz wstęgi gumowe, umieszczane w kanale szynowym po obu stronach szyny. Stosowane elementy nie tylko stabilnie mocują szynę w kanale szynowym (w sposób ciągły - szyna jest podparta na całej swej długości), ale także (dzięki swej elastyczności) znacznie zmniejszają wibracje i hałas wywoływany przez przejeżdzający tramwaj.

               
               


Prace budowlane prowadzone są etapami. Pierwszym jest budowa podtorza (wylewka betonowa lub z masy mineralno-asfaltowej). Na tej podbudowie umieszczana jest mata elastyczna, na niej z kolei układane są płyty torowe (z zachowaniem szczelin dylatacyjnych) - najpierw główne płyty torowe, a następnie płyty międzytorza. Kolejnym etapem jest próbne ułożenie szyn w kanałach szynowych, a następnie (po uniesieniu na drewnianych kołkach i wzajemnym dopasowaniu poszczególnych odcinków) szyny są łączone za pomocą spawania termitowego. Zespawane termitowo szyny po zeszlifowaniu naddatków spawu są umieszczane na dnie kanałów szynowych (wcześniej wyścielonych elastycznymi taśmami gumowymi), a następnie mocowane z pomocą układanych po obu stronach wstęg gumowych. Kształt kanałów szynowych, szyn oraz bocznych wstęg gumowych pozwala na stabilne umocowanie szyn bez potrzeby stosowania jakichkolwiek dodatkowych elementów. Ostatnim etapem prac jest wypełnienie szczelin dylatacyjnych między płytami torowymi ciekłym asfaltem lub (obecnie) specjalną masą uszczelniającą. Po dokonaniu tych prac (i pomyślnym przejściu prób technicznych) torowisko jest gotowe do eksploatacji.

                     
                   
                       
                       
                       
                     


Technologia węgierska jest stosowane zwykle na torowiskach niewydzielonych. Torowisko takie umożliwia poruszanie się po nim samochodów, a zarazem pozwala na poważne zmniejszenie drgań wywoływanych przez przejeżdżające tramwaje i znaczne ograniczenie wywoływanego przez nie hałasu (o około 5-10 dB) - co znacząco zmniejsza uciążliwość dla otoczenia i poprawia komfort życia mieszkańców sąsiadujących domów, a także (dzięki ograniczeniu drgań) zwiększa komfort jazdy pasażerów. Technologia ta daje także duże oszczędności podczas eksploatacji - żywotność tego typu torowiska jest oceniana na około 25 lat, koszty bieżącego utrzymania i konserwacji torów są ograniczone do minimum, a wymiana zużytych w trakcie eksploatacji szyn jest bardzo łatwa (co pozwala na skrócenie czasu wyłączenia wtedy torowiska z eksploatacji liniowej).

W Warszawie technologia węgierska jest stosowana od lat 90-tych - w tej technologii są wykonane torowiska w ciągach ulic: Stawki, Skierniewickiej, al. Jana Pawła II (wiadukt nad linią kolejową) oraz Puławskiej i Marszałkowskiej a także niektóre przejazdy przez torowiska na skrzyżowaniach - m.in. przejazdy przez jezdnie Ronda Dmowskiego, przejazdy w ciągu m.in. ulic Wołoskiej i Marynarskiej.


ulica odcinek długość (mtp)1) realizacja
Stawki Dzika - Pokorna 901 mtp 1994r.
Skierniewicka Kasprzaka - Siedmiogrodzka 524 mtp 1998r.
al. Jana Pawła II wiadukt nad linią kolejową 394 mtp 2001r.
Puławska Waryńskiego - pl. Unii Lubelskiej   2002r.
Marszałkowska pl. Zbawiciela - pl. Unii Lubelskiej 1482 mtp 2006r.

ulica odcinek długość (mtp)1) realizacja
Marymoncka przejazd przez ul. Podleśną 42 mtp 1998r.
al. Krakowska przejazd przez ul. 17 Stycznia 54 mtp 1998r.
rondo Dmowskiego przejazd przez Aleje Jerozolimskie i ul. Marszałkowską 102 mtp 1999r.
Puławska przejazd przez ul. Goworka 76 mtp 2002r.
Wołoska przejazd przez ul. Garażową 72 mtp 2002r.
przejazd przez ul. Konstruktorską 54 mtp
przejazd przez ul. Domaniewską 72 mtp
przejazd przez wjazd do Galerii Mokotów 32 mtp
Wołoska przejazd przez ul. Dąbrowskiego 72 mtp 2003r.
przejazd przez ul. Madalińskiego 72 mtp
Marynarska przejazd przez ul. Postępu 103 mtp 2005r.
1) metrów toru pojedynczego
podziękowania dla ZETiT T-1 za udostępnienie danych

12.06.2006 NAPISZ DO AUTORA © MKM 101