TRAMWAJE WARSZAWSKIE
STRONA PRYWATNA


KONCEPCJE ZAKUPU WAGONÓW UŻYWANYCH W LATACH 2008-2009


Tramwaje Warszawskie jako jedno z nielicznych polskich przedsiębiorstw tramwajowych oparło się pokusie zakupu używanych wagonów tramwajowych. Nie oznacza to jednak że takie pomysły nie pojawiały się w spółce, co więcej - były nawet podejmowane konkretne działania w tym kierunku.

Początek pierwszego dziesięciolecia XXIw. to 4 nieudane przetargi na zakup nowych tramwajów niskopodłogowych - zgłaszali się co prawda pojedynczy oferenci ale oferty nie spełniały oczekiwań (przykładowo jeden z oferentów stwierdził że chętnie sprzeda nowe tramwaje ale nie udostępni odbiorcy ich dokumentacji technicznej...). Na dodatek zarządzeniem prezydenta m.st. Warszawy, od dnia 1 stycznia 2003r. TW zostało przekształcone z zakładu budżetowego w odrębną spółkę prawa handlowego. Docelowo okazało się to korzystne (posiadanie własnego budżetu, co pozwalało planować inwestycje i bieżącą działalność niezależnie od corocznego widzimisię radnych) ale w tym momencie dziejowym było dodatkowym problemem - dotychczas zgoda radnych wystarczała do pokrycia kosztów większych inwestycji taborowych, od chwili przekształcenia - spółka musiała w swoim (początkowo skromnym) budżecie znależć pienišdze na zakupy taboru (ewentualnie zdobyć na to pieniądze z kredytu udzielonego na zasadach komercyjnych) - a potrzeby były olbrzymie (ponad 300 wagonów 13N z lat 60-tych i prawie 100 marnej jakości wagonów 105Na ex 105N z lat 70-tych).
Dopiero możliwość dofinansowania z Unii Europejskiej (fundusze przedakcesyjne dostępne w latach 2000-2006) pozowoliły na pierwsze zakupy taborowe - z racji jednak skromnych funduszy własnych nowości nie wyglądały imponująco. W tym czasie zakupiono 30 wagonów 123N (wysokopodłogowych ale tanich - co pozwalało zastępowanie niskim kosztem najstarszych wagonów) oraz tylko 15 nowoczesnych wagonów niskopodłogowych typu 120N (pierwotnie planowano zakup 24 sztuk ale brakło finansów).
Przyszłość rysowała się bardziej korzystnie - możliwość skorzystania w pełni ze środków unijnych (po wejściu Polski do UE) oraz podpisana w 2008r. umowa wieloletnia (dająca gwarancję stabilnego finansowania spółki a zarazem - będąca dobrym zabezpieczeniem dla kredytów udzielanych tak przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju jak i banki komercyjne) pozwoliły na zaplanowanie większych inwestycji taborowych. W efekcie zakupiono 186 wagonów 120Na (potem także pulę wagonów 128N Jazz i 134N Jazz).
W tym czasie na horyzoncie pojawiła kwestia budowy centralnego odcinka II linii metra - a w jej konsekcwencji - licznych ograniczeń w komuikacji tramwajowej (oprócz zamknięcia na kilka lat węzła przy Dworcu Wileńskim rozważane były kilkumiesięczne wyłączenia na innych trasach w centrum stolicy). W związku z tym Zarząd Transportu Miejskiego zasugerował TW sp. z o.o. szybki zakup puli tramwajów dwukierunkowych (dopuszczając przy tym wagony używane) grożąc w innym przypadku znacznymi ograniczeniami przewozowymi.

W 2008r. Tramwaje Warszawskie podjęły więc działania mające na celu zakup używanych tramwajów dwukierunkowych. W sumie poważnie rozpatrywano co najmniej 5 możliwości - wagony GT8S (Düsseldorf), wagony E6 (Wiedeń), wagony TW6000 (Hannower), wagony serii 7700 (Bruksela) i wagony TFS-2 (Rouen).



GT8S (Düsseldorf).
W latach 1973-1975 przedsiębiorstwo komunikacyjne z Düsseldorfu zakupiło w fabryce Düsseldorf Waggonfabrik AG (Düwag) 65 sztuk wagonów typu GT8S. Wagony otrzymały numerację w zakresie 3001-3065. Początkowo wagony służyły wyłącznie do obsługi linii tramwaju naziemnego, jednak wraz z rozwojem premetra w 1981 roku część wagonów typu GT8S została przebudowana na wagony GT8SU mogące obsługiwać zarówno przystanki tramwaju na powierzchni (niskie) jak i w tunelach (wysokie).

Düwag GT8S to dwukierunkowy, trójczłonowy wagon silnikowy o długości 26 m, wyposażony w cztery podwójne drzwi po każdej stronie pojazdu (ale tylna część wagonu była pozbawiona drzwi "prawych" - co ograniczało sprawną wymianę pasażerską). Pudło oparte było na 4 wózkach skrętnych - dwa skrajne były napędowe (posiadajšce po jednym silniku pršdu stałego o mocy 150kW), dwa środkowe były toczne. Pobór prądu odbywał się za pomocą połówkowych pantografów prod. Stemmann. Wagony posiadały rozruch oporowy automatyczny (sterowanie napędem dzięki wykorzystaniu aparatury Simatic prod. Siemens), aparatura pokładowa była dostarczona przez firmę Kiepe. Tramwaje wyposażone były w piasecznice oraz sprzęgi Scharfenberga umożliwiające ich automatyczne łączenie w składy.

Do połowy 2009 roku na stanie Rheinbahn Düsseldorf było 29 wagonów GT8S - wagony te były przeznaczone do kasacji z uwagi na dostawy nowych, niskopodłogowych wagonów Siemens NF8U. W 2008r. TW (a także równolegle - MPK Poznań) podjęły rozmowy z pośrednikiem oferującym dostawę wagonów GT8S po ich wycofaniu z Düsseldorfu. Wagony te były oglšdane przez przedstawicieli TW w 2009r. i mimo małej liczby drzwi wejściowych był rozważany ich zakup. Jednakże warszawska spółka została ubiegnięta przez MPK Kraków, które wykorzystując kontakty z firmą Kiepe dotarło bezpośrednio do przewoźnika z Dusseldorfu i dzięki temu zakupiło całą dostępną serię (za cenę ok 40 tys. euro od sztuki). Wagony te wprowadzono do ruchu w Krakowie po tylko niewielkich przeróbkach. 8 wagonów zostało w latach 2011-2012 wypożyczonych do Poznania, gdzie wykorzystano ich dwukierunkowoœć podczas budowy tunelu tramwajowego na Franowo (wagony obsługiwały linie 25 i 27). W 2013r. MPK Kraków rozpoczęło przebudowę posiadanych wagonów na niskopodłogowe (zamiast dotyczasowego wyskokopodłogowego członu środkowego zastosowano człon niskopodłogowy wyprodukowany w sanockim Autosanie, równocześnie dodawano pojedyncze drzwi "prawe" przy końcu wagonu). Pierwszy przebudowany wagon miał doatkowo wymieniony układ rozruchu na tyrystorowy i otrzymał oznaczenie GT8C, kolejne przebudowywano bez zmiany układu rozruchu i otrzymały oznaczenie GT8N. Obecnie w Krakowie kursuje 29 wagonów tej serii.


DANE TECHNICZNE
dane ogólne: długość szerokość wysokość masa liczba drzwi
  26018 mm 2400 mm 3460 mm 35,0 t 4+4
dane ogólne: miejsc ogółem miejsc siedzących miejsc stojących wys. podłogi % niskiej podłogi
  141 51 90 880 mm -
układ rozruchu rodzaj silników typ silników liczba silników moc godzinowa prędkość maksymalna
oporowy prądu stałego   2 2 x 150 kW 70 km/h

dane pochodzą ze strony www.kmk.krakow.pl, liczba pasażerów wg nieustalonej normy




E6 (Wiedeń)
Wagony typu E6 (wraz z bliźniaczymi doczepami typu c6) zostały zaprojektowane pod koniec lat 70-tych XXw. przez Düwag, wyprodukowane w latach 1979-1990 roku w zakładach Lohner w Wiedniu (po zakupie przez koncern Bombardiera przemianowanych na Bombardier-Rotax). Wagony silnikowe otrzymały numery taborowe 4901-4948 i zostały skierowane do obsługi linii U6 (formalnie linii metra, przebiegającej jednak po estakadach i osługiwanej przez typowe wagony tramwajowe). Wagony początkowo kursowały w składach E6+c6+c6+E6, potem były łączone z doczepami niskopodłogowymi typu T, były eksploatowane w Wiedniu do 2008r. Po zakończeniu eksplotacji wagony zostały przeznaczone do sprzedaży - 18 z nich (w składach E6+c6) trafiło do Utrechtu.

E6 to dwukierunkowy, dwuczłonowy wagon silnikowy o długości 19,7 m, wyposażony w cztery zestawy drzwi po obu stronach pojazdu (skrajne pojedyczne, środkowe podwójne). Pudło oparte było na 3 wózkach skrętnych - dwa skrajne były silnikowe (posiadające po jednym silniku o mocy 190kW), środkowy toczny.

Wagony znalazły się w kręgu zainteresowania TW, jednakże zostały dość szybko odrzucone z powodu zbyt małej pojemności. Okazji nie zmarnowało MPK Kraków (równolegle zainteresowane tymi pojazdami), które zakupiło wszystkie dostępne zestawy E6+c6 (najpierw 25 sztuk z Wiednia, póŸniej 18 sztuk z Utrechtu), przebudowało wagony silnikowe na jednokierunkowe, trzyczłonowe (z wykorzystaniem wózka z kasowanych doczep c6 oraz niskopodłogowego członu wyprodukowanego w sanockim Autosanie) i pod nazwą EU8N wprowadziło do ruchu. Ciekawostką był pierwszy dostarczony (w czerwcu 2006r.) wagon o nr tab. 4926, który przez kilka dni był wykorzystywany w ruchu liniowym na zastępczej linii 72 (Aleja Pokoju - Plac Centralny). Obecnie w Krakowie kursuje 40 wagonów EU8N.


DANE TECHNICZNE
dane ogólne: długość szerokość wysokość masa liczba drzwi
  19700 mm 2305 mm 3239 mm 28,5 t 4
dane ogólne: miejsc ogółem miejsc siedzących miejsc stojących wys. podłogi % niskiej podłogi
  103 31 72 942 mm -
układ rozruchu rodzaj silników typ silników liczba silników moc godzinowa prędkość maksymalna
oporowy prądu stałego   4 2 x 190 kW 60 km/h

dane pochodzą ze strony www.kmk.krakow.pl, liczba pasażerów wg nieustalonej normy




TW 6000 (Hannower)
Wagony typu TW6000 zostały zaprojektowana w latach 70-tych XXw. dla rozbudowującej się sieci Stadtbahn w Hannowerze. Ogółem zbudowano 260 sztuk - pierwsza seria (100 sztuk) powstała w fabryce Düwag w Düsseldorfie w latach 1974-1978, druga seria (160 sztuk) w zakładach LHB w Salzgitter w latach 1979-1993.

TW 6000 to dwukierunkowe, trzyczłonowe wagony silnikowe o długości 27 m, przystosowane do obsługi zarówno linii tramwajowych, jak i linii szybkiej kolei miejskiej. Posiadają po 5 zestawów dwuczęściowych drzwi wejściowych - po dwa w członach skrajnych, jedne w środkowym. Pod drzwiami zamontowano rozkładane stopnie umożliwiające wsiadanie do wagonu z poziomu peronów tramwajowych. Pudło oparte jest na czterech skrętnych wózkach (skrajne wózki są napędowe - posiadające po jednym silniku prądu stałego o mocy 217kW, dwa środkowe są toczne).
Wagony posadają możliwość jazdy ukrotnionej - wyposażone są w sprzęgi Scharfenberga.
Wagony były oglądane w Hanowerze przez przedstawicieli TW w pierwszej połowie 2008r., mimo wstępnego zainteresowania zrezygnowano z zakupu z uwagi na przekroczenie skrajni (zbyt duży wysięg czoła wagonu). Problemu ze skrajnią nie miało natomiast budapeszteńskie przedsiębiorstwo komunikacyjne BKV, które obecnie eksploatuje 113 wagonów tego typu.


DANE TECHNICZNE
dane ogólne: długość 1) szerokość wysokość masa liczba drzwi
  27000/28280 mm 2400 mm 3575 mm 38,8 t 5+5
dane ogólne: miejsc ogółem miejsc siedzących miejsc stojących wys. podłogi % niskiej podłogi
  176 46 130 943 mm -
układ rozruchu rodzaj silników typ silników liczba silników moc godzinowa prędkość maksymalna
tyrystorowy (GTO) prądu stałego   2 2 x 217 kW 80 km/h

  dane pochodzą z materiałów informacyjnych LHB GmbH, liczba pasażerów przeliczona na normę 5 os/m2.
1) długość wagonu bez sprzęgów/ze sprzęgami Scharfenberga




seria 7700/7800 (Bruksela)
Wagony serii 7700/7800 powstały w latach 1971-1973 w zakładach La Brugeoise w Brugii oraz ACEC w Charleroi dla brukselskiego przedsiębiorstwa komunikacyjnego (STIB/MVIB). Pierwsza pula licząca 98 wagonów była jednokierunkowa, została po kilku latach przebudowana na dwukierunkową, druga seria była już fabrycznie dwukierunkowa.

Konstrukcja wagonu była oparta o rozwiązania wagonów PCC. Tramwaj typu 7700/7800 to dwuczłonowy, dwukierunkowy wagon silnikowy o długości 21,1 m, posiadający po 4 pary drzwi z każdej strony. Pudło oparte jest na trzech dwuosiowych wózkach, wszystkie wózki są napędowe - posiadają po dwa silniki prądu stałego o mocy 51,48 kW.

Wagony znalazły się co prawda w kręgu zainteresowania TW, jednakże zostały szybko odrzucone z powodu zbyt małej pojemności oraz wieku.


DANE TECHNICZNE
dane ogólne: długość szerokość wysokość masa liczba drzwi
  21160 mm 2200 mm 3470 mm 28,6 t 4+4
dane ogólne: miejsc ogółem miejsc siedzących miejsc stojących wys. podłogi % niskiej podłogi
  133 38 95   -
układ rozruchu rodzaj silników typ silników liczba silników moc godzinowa prędkość maksymalna
oporowy prądu stałego   6 6 x 51,48 kW 65 km/h

dane pochodzą z materiałów informacyjnych STIB/MVIB, liczba pasażerów przeliczona na normę 5 os/m2.




TFS-2 (Rouen)
Stymulowany przez rząd powrót komunikacji tramwajowej do wielu miast Francji w latach 90-tych XXw. wywołał zapotrzebowanie na nowe tramwaje. W efekcie GEC Alsthom (póŸniej - Alstom) zaprojektował dwa nowe typy pojazdów tramwajowych oznaczonych TFS (Tramway Français Standard) - wysokopodłogowy TFS-1 oraz częœciowo niskopodłogowy TFS-2. Pierwszy wariant trafił tylko do Nantes, natomiast 151 wagonów typu TFS-2 trafiło w latach 1987-1997 do Grenoble, Rouen, St. Etienne i aglomeracji paryskiej. W 1994r. GEC Alsthom dostarczył do Rouen 28 wagonów typu TFS-2. W 2009r. Rouen ogłosiło wymianę wagonów TFS-2 na większe. Przetarg wygrał Alstom z modelem Citadis 402 (dostawy w latach 2011-2013), a skreślone TFS-2 ostatecznie trafiły w 2013r. do tureckiego Gaziantep.

TFS-2 to wagon dukierunkowy, trzyczłonowy o długości 29,4 m, częściowo niskopodłogowy (na około 60% długości pojazdu), posiadający po 4 pary drzwi z każdej strony - wszystkie drzewi wejściowe prowadzą do części niskopodłogowej. Część wysokopodłogowa jest dostępna za pomocą trzech stopni. Pudło oparte jest na trzech wózkach - skrajne są skrętne, napędowe (posiadają po jednym silniku napędzającym obie osie wózka), środkowy jest nieobrotowy, toczny.

Wagon TFS-2 był rozpatrywany jako potencjalny tramwaj do nabycia (m.in. z racji jego podobnieństwa konstrukcyjnego do wagonów 116N i 116Na/1), odstąpiono jednak od dalszych działań z uwagi na przekroczenia skrajni.


DANE TECHNICZNE
dane ogólne: długość szerokość wysokość masa liczba drzwi
  29400 mm 2300 mm 3365 mm 43,9 t 4+4
dane ogólne: miejsc ogółem miejsc siedzących miejsc stojących wys. podłogi % niskiej podłogi
  255 52 201 343/868 mm ok. 60%
układ rozruchu rodzaj silników typ silników liczba silników moc godzinowa prędkość maksymalna
tyrystorowy (GTO) prądu stałego   2 2 x 275 kW 70 km/h

dane pochodzą ze strony RAIL 21, liczba pasażerów wg nieustalonej normy




W 2009r. ZTM zmienił wymagania - pojawiło się oczekiwanie wprowadzania do ruchu wyłącznie tramwajów całkowicie niskopodłogowych. Równocześnie wykonawca centralnego odcinka II linii metra ograniczył wcześniej zapowiadane wyłączenia ruchu, a jedyny nieczynny na dłużej z ruchu tramwajowego odcinek (okolice Dworca Wileńskiego) mógł być ominięty przez tramwaje dzięki tymczasowemu połączeniu torowemu przez fragment ulicy Jagiellońskiej. Oba te elementy spowodowały zakończenie ówczesnych działań spółki Tramwaje Warszawskie nad zakupami tramwajów używanych.



podstrona powstała w oparciu o dane przekazane przez Tramwaje Warszawskie sp. z o.o. w trybie odpowiedzi na zapytanie o informację publiczną



07.04.2021 NAPISZ DO AUTORA © MKM 101